ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΤΕΡΑ

Batı Şeria’dan Kıbrıs’a: Yerleşimci Aşırı Sağ’ın Yükselişi ve Farklılıklar

2025 Mayıs’ında, birkaç bin İsrailli aşırı sağcı, Kudüs’ün Eski Şehri’ndeki Müslüman mahallesinden geçen ünlü “bayrak yürüyüşüne” katıldı. Aşırı sağcı gruplar, “Gazze bizimdir”, “Araplara ölüm” ve “Köyleri yansın” gibi ırkçı sloganlar attılar. Taşıdıkları bir pankartta “Kudüs 1967, Gazze 2025” yazıyordu; bu, Gazze Şeridi’nin, 1967’de Doğu Kudüs’ün işgaline benzer şekilde, tamamen askeri olarak ilhak edilmesi anlamına geliyordu. Başka bir pankartta ise “Nakba’sız zafer olmaz” yazıyordu; bu, 1948’de İsrail devleti kurulurken yaklaşık 700.000 Filistinlinin zorla yerinden edilmesine atıfta bulunuyordu.

Συνεχίστε την ανάγνωση του

Το εποικιστικό φαινόμενο από τη Δυτική Όχθη στην Κύπρο: η άνοδος της ακροδεξιάς και οι διαφοροποιήσεις

Το Μάιο του 2025, μερικές χιλιάδες Ισραηλινών μελών ακροδεξιών συνόλων συμμετείχαν στη γνωστή «πορεία της σημαίας» που διέσχισε τη μουσουλμανική συνοικία της παλιάς πόλης της Ιερουσαλήμ. Οι ακροδεξιές ομάδες φώναζαν ρατσιστικά συνθήματα όπως «Η Γάζα είναι δική μας», «Θάνατος στους Άραβες» και «Να καούν τα χωριά τους». Ένα συγκεκριμένο πανό που κουβαλούσαν έγραφε: «Ιερουσαλήμ 1967, Γάζα 2025», υπονοώντας ουσιαστικά την πλήρη στρατιωτική προσάρτηση της Λωρίδας της Γάζας, ως αντίστοιχο της κατάληψης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ το 1967. Ένα άλλο ανέφερε: «Χωρίς Νάκμπα, δεν υπάρχει νίκη», κάνοντας αναφορά στον βίαιο εκτοπισμό περίπου 700.000 Παλαιστινίων κατά τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ το 1948.

Πρόκειται για ετήσια πορεία που χρηματοδοτείται και στηρίζεται ποικιλοτρόπως από τον δήμο Ιερουσαλήμ. Είναι εκδήλωση που γιορτάζει την κατοχή της Ανατολικής Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ κατά τον πόλεμο του 1967 και εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα εκδηλώσεων για τον εορτασμό της «απελευθέρωσης» της πόλης. Όπως γίνεται κατανοητό η πορεία αυτή έχει έντονο ρατσιστικό περιεχόμενο και γίνεται αφορμή για κύματα βίας κατά των Παλαιστινίων. Κεντρική μορφή της πορείας, αλλά ιδιαίτερα των επιθέσεων κατά των Παλαιστινίων ήταν ο ακροδεξιός υπουργός εθνικής ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, ο οποίος όχι μόνο προσπάθησε να προστατεύσει όσους έλαβαν μέρος στο μαζικό λιντσάρισμα αλλά επιπλέον τους είχε ενθαρρύνει. Η παρουσία Μπεν-Γκβιρ στο επίκεντρο της πορείας, ήταν ένας από τους πολλούς ιδεολογικούς συμβολισμούς που τα τελευταία χρόνια οδηγούν στην ενίσχυση του ενοποιητικού δεσμού μεταξύ του κράτους του Ισραήλ, των εποίκων και της ακροδεξιάς. Ήταν ακόμα μια έκφραση των ιδεολογικών μηχανισμών κανονικοποίησης του ακροδεξιού εποικιστικού φαινομένου.

Συνεχίστε την ανάγνωση του

Πού το πάει ο Ερντογάν; Κούρδοι και Ιμάμογλου καθορίζουν τον μελλοντικό προσανατολισμό της Τουρκίας…

Ούτε η δύσκολη καθημερινότητα των απλών ανθρώπων που χειροτερεύει εξαιτίας της οικονομικής αποσταθεροποίησης, αλλά ούτε και ζητήματα όπως το Κυπριακό ή η επιδείνωση των σχέσεων με το Ισραήλ εξαιτίας της γενοκτονίας στη Γάζα, φαίνεται να είναι αυτά που καθορίζουν την ένταση και τον προσανατολισμό των εσωτερικών εξελίξεων στη Τουρκία. Τουλάχιστον σε ότι αφορά στη συγκυρία από τις αρχές του 2025 μέχρι και σήμερα, η απόφαση του ΡΚΚ για αυτοδιάλυση και η νέα μορφή καταστολής της αντιπολίτευσης μέσα από τη σύλληψη Ιμάμογλου, είναι οι δύο εξελίξεις που επηρεάζουν τους σχεδιασμούς επιβίωσης της εξουσίας. Αν και φαινομενικά ασύνδετες, οι δύο αυτές εξελίξεις και οι συνέπειες που θα αφήσουν πίσω τους, θα καθορίσουν σε πολύ μεγάλο βαθμό κάποια σημαντικά ποιοτικά χαρακτηριστικά της Τουρκίας μελλοντικά.

Συνεχίστε την ανάγνωση του

Külliye: Η κτιριακή εγκατάσταση ενός ιδεολογικού πολέμου εναντίον των Τουρκοκυπρίων

«ΟΧΙ στο Külliye (Κουλλίγιε)! Η φράση ‘Δεν έχει σημασία το κτίριο, σημασία έχει το τι γίνεται μέσα στο κτίριο’ δεν είναι σωστή. Είναι παραπλάνηση της κοινωνίας. Το κτίριο έχει μεγάλη σημασία. Ποιος το έχτισε, πώς και γιατί το έχτισε, τι συνέβη κατά τη διάρκεια της κατασκευής του, και το γεγονός ότι πρόκειται για ένα κτίριο που δεν αποπνέει ούτε στο ελάχιστο την Κύπρο… όλα αυτά έχουν τεράστια σημασία». Αυτά έγραφε στις 4 Μαϊου 2025 στον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook ο ακαδημαϊκός Χασάν Ουλάς Αλτίοκ, πρώην στέλεχος του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος. Δεν ήταν ο μόνος που εξέφρασε την ενόχληση του από το νέο τεράστιο κτιριακό συγκρότημα, το οποίο εγκαινιάστηκε από τον Πρόεδρο της Τουρκίας στις 3 Μαΐου 2025 και που στέγασε «προεδρία» και «Bουλή» των κατεχομένων.

Συνεχίστε την ανάγνωση του

Εποικιστική αποικιοκρατία ή μια υβριδική κατάσταση; Διαστάσεις του εποικισμού στη Κύπρο και οι ανταγωνισμοί Τουρκοκυπρίων – εποίκων

Εισαγωγική συζήτηση για το θεωρητικό πλαίσιο
Δεν είναι καθόλου εύκολο να μιλήσει κάποιος για το φαινόμενο της εποικιστικής αποικιοκρατίας αναφερόμενος σε σχετικά πρόσφατα γεγονότα. Το φαινόμενο της εποικιστικής αποικιοκρατίας, αλλά και γενικότερα η αποικιοκρατία υποτίθεται ότι έληξαν στα μέσα του 20ου αιώνα, δηλαδή σε μια στιγμή που ολοκληρώνεται και η διαδικασία της αποαποικιοποίησης. Με λίγα λόγια, η εποικιστική αποικιοκρατία θεωρήθηκε ως ένα κεφάλαιο της παγκόσμιας ιστορίας που έχει κλείσει. Το συγκεκριμένο κείμενο επιδιώκει να αναλύσει κάποιες πτυχές του εποικισμού της Κύπρου μετά το 1974 μέσα από την αξιοποίηση του θεωρητικού πλαισίου της εποικιστικής αποικιοκρατίας. Δε μπορεί φυσικά να θεωρηθεί μια ολοκληρωμένη προσπάθεια, αλλά μια πρώτη «δοκιμή» εμπλουτισμού τόσο του θεωρητικού πλαισίου, όσο και της κυπριακής περίπτωσης. Το κείμενο βασίζεται σε μια παρουσίαση που έγινε στο Επιστημονικό Συνέδριο «50 Χρόνια από το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο», το οποίο διοργάνωσε το Ινστιτούτο Ερευνών Προμηθέας στις 28-29 Ιουνίου 2024, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Ολόκληρο το κείμενο σε μορφή Pdf:

2025 epitheorisi promithea settler colonialism hybrid model Λήψη

Aλλο Τουρκοκύπριοι και άλλο Ερντογάν

Η Τουρκία είναι πλέον ψυχή τε και σώματι παρούσα στα κατεχόμενα και περιθωριοποιεί το τ/κ στοιχείο

Του Αντρέα Κημήτρη

«Άλλο Τουρκοκύπριοι και άλλο Άγκυρα του Ερντογάν», αναφέρει στην «Κ» ο ακαδημαϊκός Νίκος Μούδουρος, σχολιάζοντας τις αντιδράσεις των Τ/κ στον κανονισμό που ψηφίστηκε από το λεγόμενο υπουργικό συμβούλιο και επιτρέπει σε μαθήτριες να πηγαίνουν σχολείο με την ισλαμική μαντίλα. Επισημαίνει ότι το ζήτημα της κοσμικότητας ενώνει τη συντριπτική πλειοψηφία της τ/κ κοινότητας ανεξαρτήτως κομματικής και ιδεολογικής προέλευσης. Αξιολογεί ως κομβικό σημείο την παράνομη επίσκεψη Ερντογάν στα Κατεχόμενα στις 3 Μαΐου, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος προανήγγειλε ότι θα στείλει συγκεκριμένα μηνύματα για το θέμα. Ο κ. Μούδουρος σημειώνει ότι η ανάδειξη αυτού του ζητήματος από την Άγκυρα σε αυτή την περίοδο κρύβει μια προεκλογική διάσταση, διότι τον Οκτώβριο θα γίνουν οι εκλογές για την ανάδειξη του λεγόμενου Τ/κ προέδρου. Ήδη, τονίζει, επιτελεία που ανήκουν στον κύκλο του κόμματος του Ερντογάν έχουν αρχίσει να εργάζονται για την υποψηφιότητα Τατάρ.

Συνεχίστε την ανάγνωση του

Ρευστή και δυναμική η πολιτική κατάσταση στην Τουρκία. Συνέντευξη στην εφημερίδα Χαραυγή

Συνέντευξη στον Καλλή Αντούνα

Η πολιτική σκηνή στην Τουρκία βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε μια εξαιρετικά ρευστή και δυναμική φάση, δήλωσε ο Νίκος Μούδουρος, επίκουρος καθηγητής Τμήματος Τουρκικών Σπουδών του Πανεπιστήμιο Κύπρου, σε συνέντευξη που παραχώρησε στη «Χ» σχολιάζοντας την κατάσταση στην Τουρκία μετά τη σύλληψη του Ιμάμογλου.

Εξήγησε πως παρόλο που η αντιπολίτευση μοιάζει να επανασυνδέεται με τις κοινωνικές δυνάμεις, παρατηρείται έλλειμμα ενός σαφούς και συνεκτικού προγράμματος, ενώ την ίδια ώρα η πολιτική κατάσταση όπως διαμορφώνεται λειτουργεί και ως καταλύτης σε έναν ήδη εύθραυστο οικονομικό μηχανισμό.

Ταυτόχρονα, η πολιτική κρίση φαίνεται να έχει και ιδεολογικοπολιτικές, οικονομικές, πολιτικές και πολιτισμικές προεκτάσεις και στα κατεχόμενα, με την τουρκοκυπριακή κοινότητα να καλείται να αντεπεξέλθει σε ένα δύσκολο σκηνικό.

Συνεχίστε την ανάγνωση του

Η αποτυχημένη απόπειρα αλλαγής του «γενετικού υλικού» των Τουρκοκυπρίων

Από την μαζική κινητοποίηση διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Απριλίου 2025 στην κατεχόμενη Λευκωσία

Όταν στις 14 Μαρτίου 2025 το λεγόμενο υπουργικό συμβούλιο στα κατεχόμενα αποφάσιζε αλλαγές στον πειθαρχικό κανονισμό γυμνασίων και λυκείων, ίσως κανένας δε μπορούσε να προβλέψει το μέγεθος και την ένταση των αντιδράσεων που θα ακολουθούσαν. Κανένας πλην των έντεκα μελών του «υπουργικού συμβουλίου» που αποφάσισαν και δημοσίευσαν την αλλαγή στην επίσημη εφημερίδα του ψευδοκράτους, χωρίς καμιά ανακοίνωση… στα μουλωχτά. Η αλλαγή ήταν η εξής: μαθήτριες γυμνασίων και λυκείων θα μπορούσαν εάν το επιθυμούσαν να πηγαίνουν στα μαθήματα τους καλυμμένες με τη γνωστή μαντήλα (χιτζάμπ) που επιβάλλει η ισλαμική θρησκεία. Κάπως έτσι ξεκίνησε η γνωστή υπόθεση που οδήγησε στην κορύφωση των αντιδράσεων και στην πραγματοποίηση της μαζικότερης κινητοποίησης διαμαρτυρίας των Τουρκοκυπρίων ενάντια στην Άγκυρα και στον τοπικό συνασπισμό εξουσίας, των τελευταίων χρόνων.

Συνεχίστε την ανάγνωση του

🎙️«90 Λεπτά Πολιτικά Αλλιώς» με τον Νίκο Μούδουρο

Ο ακαδημαϊκός Νίκος Μούδουρος, αναλύει τα τεκταινόμενα στην Τουρκία μετά και την σύλληψη του Δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, όπως επίσης το Κυπριακό και τα κατεχόμενα.

Πως επηρεάζει η σύλληψη το πολιτικό σκηνικό της χώρας; Ποιες είναι οι διεθνές προεκτάσεις; Η ηγεμονία Ερντογάν οδηγείται στην απολυταρχία; Ενισχύεται ο Ερντογάν η κινδυνεύει να αποδυναμωθεί εξαιτίας της κατακραυγής;

Υπάρχουν επιπτώσεις στην Κύπρο, και τα ελληνοτουρκικά; Θα μπορούσε ο Ερντογάν να προκαλέσει εντάσεις στην εξωτερική πολιτική για να αποπροσανατολίσει από τα εσωτερικά προβλήματα;

Ολόκληρη η εκπομπή 🎙️👇

Ο σχεδιασμός αποκαθήλωσης του Ιμάμογλου και ο αυταρχισμός που ενισχύεται στην Τουρκία

Το μεγαλύτερο μέρος της ιστορικής έρευνας για την Τουρκία συμφωνεί με τη διαπίστωση ότι στο επίπεδο της δημοκρατικής εξέλιξης η εποχή από την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι και σήμερα, χαρακτηρίστηκε από δύο βασικές αρχές: Η πρώτη ήταν η δημιουργία και η σταθεροποίηση ενός σχετικά ισχυρού κοσμικού και «απρόσωπου» κράτους. Η δεύτερη ήταν ο προσανατολισμός προς τη Δύση, ο οποίος είχε έντονα πολιτικά αλλά και πολιτιστικά στοιχεία.

Οι δύο αυτές αρχές, χαρακτηριστικές του εκσυγχρονισμού της Τουρκίας, διακρίθηκαν όντως από δυσλειτουργίες και βαθιές αντιφάσεις. Όμως, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αποτέλεσαν συνειδητές επιλογές των πολιτικών ελίτ, έστω και αν υπήρξαν συγκυρίες στις οποίες η δέσμευση σε αυτές ήταν αδύνατη. Στα 100 χρόνια της ιστορίας του σύγχρονου τουρκικού κράτους, η χαρακτηριστικότερη στιγμή επιλογής της πορείας ενός σχετικού εκδημοκρατισμού ήταν το πέρασμα στον πολυκομματισμό και η θεσμοθέτηση «ελεύθερων και δίκαιων εκλογών» μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1950, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα παρέδωσε ειρηνικά την διακυβέρνηση της χώρας στο Δημοκρατικό Κόμμα του Μεντερές μετά από 27 χρόνια μονοκομματισμού. Είναι γεγονός ότι η συγκεκριμένη ιστορική στιγμή ανέδειξε τελικά μια αλλαγή στη χώρα, η οποία υπερέβαινε τα στενά κομματικά συμφέροντα του κεμαλικού κόμματος. Αντανακλούσε μια αποδοχή της γενικής δημοκρατικής αρχής.

Συνεχίστε την ανάγνωση του