Εποικιστική αποικιοκρατία ή μια υβριδική κατάσταση; Διαστάσεις του εποικισμού στη Κύπρο και οι ανταγωνισμοί Τουρκοκυπρίων – εποίκων

Εισαγωγική συζήτηση για το θεωρητικό πλαίσιο
Δεν είναι καθόλου εύκολο να μιλήσει κάποιος για το φαινόμενο της εποικιστικής αποικιοκρατίας αναφερόμενος σε σχετικά πρόσφατα γεγονότα. Το φαινόμενο της εποικιστικής αποικιοκρατίας, αλλά και γενικότερα η αποικιοκρατία υποτίθεται ότι έληξαν στα μέσα του 20ου αιώνα, δηλαδή σε μια στιγμή που ολοκληρώνεται και η διαδικασία της αποαποικιοποίησης. Με λίγα λόγια, η εποικιστική αποικιοκρατία θεωρήθηκε ως ένα κεφάλαιο της παγκόσμιας ιστορίας που έχει κλείσει. Το συγκεκριμένο κείμενο επιδιώκει να αναλύσει κάποιες πτυχές του εποικισμού της Κύπρου μετά το 1974 μέσα από την αξιοποίηση του θεωρητικού πλαισίου της εποικιστικής αποικιοκρατίας. Δε μπορεί φυσικά να θεωρηθεί μια ολοκληρωμένη προσπάθεια, αλλά μια πρώτη «δοκιμή» εμπλουτισμού τόσο του θεωρητικού πλαισίου, όσο και της κυπριακής περίπτωσης. Το κείμενο βασίζεται σε μια παρουσίαση που έγινε στο Επιστημονικό Συνέδριο «50 Χρόνια από το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο», το οποίο διοργάνωσε το Ινστιτούτο Ερευνών Προμηθέας στις 28-29 Ιουνίου 2024, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Ολόκληρο το κείμενο σε μορφή Pdf:

📖Political Rituals and Ideological Competition: The Emergence of an “Islamic” May Day in Turkey

🖋️ABSTRACT
This study focuses on the decoding of some of the many aspects of Islamism—labour relations in Turkey, based on the political rituals that historically operate as self-assertions and self-definitions of the working class. The epicentre of this article is May Day and seeks to analyse the process by which an organic part of the Islamist movement in the country, Hak-İş, dealt with it, through the effort for transformation of the symbolisms, and confrontation for the ideological meaning and social vision of this labour political ritual in Turkey. Through this framework, the study highlights three different stages in the political mobilization of Hak-İş regarding the 1st of May, within the broader framework of a process named ‘loss of proletarity’ and the Confederation’s vision about a classless society. The first stage is that of the absolute denial of the class content and hierarchies in society. The second stage is the process of the ‘reluctant adoption’ of May Day, combined with strategies to transform its material culture. Finally, the third stage is the attempt to ‘nationalise/Islamise’ this political ritual through the organization of separate May Day mobilizations in various cities in Anatolia.

🔗You can download the full publication from the following link 👇

Journal of Balkan and Near Eastern Studies

📖Νέο βιβλίο: Η Τουρκία ως Τρίτος Πόλος στη Νέα Διεθνή Τάξη

Όλβιος όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν, που σημαίνει τυχερός όποιος διδάχτηκε ιστορία. Αυτή η ρήση του Ευριπίδη σημαίνει πολλά στον κόσμο που ζούμε και με τους γείτονες που έχουμε. Έχει δε ειδικό βάρος και τεράστια σημασία σε ότι αφορά την Τουρκία που μονίμως κινείται στη λογική του μεγαλοιδεαλισμού. Μια νέα πραγματεία που στόχο έχει να μάθουμε πως δρα σε αυτή τη φάση η Τουρκία προκειμένου να αναδειχθεί σε τρίτο πόλο στη διεθνή πολιτική τάξη, έρχεται να υπηρετήσει το νέο βιβλίο των πανεπιστημιακών Νίκου Μούδουρου και Ζήνωνα Τζιάρρα υπό τον τίτλο: « Η Τουρκία ως Τρίτος Πόλος στη Νέα Διεθνή Τάξη».

Συνεχίστε την ανάγνωση του «📖Νέο βιβλίο: Η Τουρκία ως Τρίτος Πόλος στη Νέα Διεθνή Τάξη»

Από το παλιό στο νέο οικονομικό μοντέλο; Οι αναζητήσεις Ερντογάν στην μετά-πανδημική εποχή

Το πιο κάτω κείμενο των Νίκου Μούδουρου και Γεωργιάνας Νεοκλέους, δημοσιεύθηκε στην Ετήσια Επιθεώρηση Ιστορίας, Κοινωνίας και Πολιτικής, Τεύχος 9, σσ. 75-94, 2023. Η Επιθεώρηση εκδίδεται από το Ινστιτούτο Ερευνών Προμηθέας.

Περίληψη:

Το παρόν κείμενο επιδιώκει να εξετάσει τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου οικονομικού μοντέλου που προσπαθεί να εφαρμόσει η τουρκική κυβέρνηση, ιδιαίτερα σε όλη της διάρκεια του 2022, αλλά και τις διαφοροποιήσεις που αυτή η προσπάθεια προκαλεί ανάμεσα σε διαφορετικά μέρη του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας. Το μοντέλο οικονομικής μεγέθυνσης που επιλέγει το μπλοκ εξουσίας στην Τουρκία, είναι σημαντικό γιατί μπορεί να αποκαλύψει ευρύτερους στόχους για τους επιδιωκόμενους προσανατολισμούς του τουρκικού κράτους.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Από το παλιό στο νέο οικονομικό μοντέλο; Οι αναζητήσεις Ερντογάν στην μετά-πανδημική εποχή»

Βιβλιοκριτική: «Διεκδικώντας την Πατρίδα»

Πιο κάτω παρατίθεται ολοκληρωμένο το κείμενο των ομιλιών στην παρουσίαση του βιβλίου του Νίκου Μούδουρου «Διεκδικώντας την Πατρίδα. Η τουρκοκυπριακή αντιπολίτευση την περίοδο 1964-2004» (Εκδόσεις Ψηφίδες 2022), η οποία πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου στις 26 Οκτωβρίου 2022. Το συγκεκριμένο κείμενο δημοσιεύθηκε στην Ετήσια Επιθεώρηση Ιστορίας, Κοινωνίας και Πολιτικής, Τεύχος 9, σσ. 111-126, 2023, η οποία εκδίδεται από το Ινστιτούτο Ερευνών Προμηθέας.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Βιβλιοκριτική: «Διεκδικώντας την Πατρίδα»»

The ‘Turkish-Type’ Presidential System: an Imperial Civilisational Restoration?

In: Turkish Historical Review, 13 (2022) 157–182.

Abstract
This article analyses the ideological background on which the Justice and Development Party’s (AKP) policy rested for the adoption of the presidential system in Turkey. It examines the presidential system as an AKP claim aiming at the resolution of Turkey’s ‘basic historical contradiction’ through the effort to restore the Ottoman imperial legacy. In the same context, the analysis extends to the ideological content of ‘New Turkey’, which focuses on the adoption of a ‘Turkish-type’ presidential system. At this level the importance of the identification of a powerful state with the centralisation of executive power is emphasised as a natural result of the restoration of the Ottoman imperial legacy. Finally, the article presents specific problematic aspects arising from the social and ideological polarisation accompanying the transition of Turkey to the presidential system.

Keywords: imperial restoration; conservatism; presidential system; Ottomanism; civilisational normalisation; Recep Tayyip Erdoğan

Download the full article here: 👇

Συνεχίστε την ανάγνωση του «The ‘Turkish-Type’ Presidential System: an Imperial Civilisational Restoration?»

🎙«Φέτος τον χειμώνα θα έρθει ο κομμουνισμός»: Αντικομμουνισμός στην Τουρκία τη δεκαετία του 1950 και η Κύπρος

Ο πίνακας είναι έργο του εικαστικού Χρίστου Φουκαρά του 1977

🎙Ηχητικό: Η διάλεξη με θέμα «Φέτος τον χειμώνα θα έρθει ο κομμουνισμός»: Αντικομμουνισμός στην Τουρκία τη δεκαετία του 1950 και η Κύπρος, η οποία έγινε στα πλαίσια του Συνεδρίου «Οι πολιτικές δολοφονίες του 1958: Ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις». Το Συνέδριο διοργανώθηκε από το Ινστιτούτο Ερευνών Προμηθέας στις 18 Σεπτεμβρίου 2021 στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Περίληψη

Η παρουσίαση επικεντρώνεται στην εξέλιξη του αντικομουνισμού στην Τουρκία κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1950, εξετάζοντας κυρίως το ιδεολογικό επίπεδο και τις εκφράσεις του. Αρχικά περιγράφει τις αλλαγές στις αντιλήψεις για την γεωπολιτική θέση της Τουρκίας με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την επικράτηση του αντικομουνιστικού προσανατολισμού ως βάση συνεργασίας με τη Δύση. Ακολούθως εξετάζεται η ανάπτυξη του αντικομουνισμού στην Τουρκία μέσα από τις ιδεολογικές ρίζες του νεαρού ρεπουμπλικανικού κράτος, αλλά ιδιαίτερα την επιρροή του στην διαμόρφωση του πολυκομματικού συστήματος. Βασική πτυχή της παρουσίασης στη συνέχεια είναι η ανάλυση των κυριότερων ιδεολογικών εκφράσεων του αντικομουνισμού της περιόδου, ως της σημαντικότερης πλατφόρμας συνεργασίας όλων των ρευμάτων της τουρκικής Δεξιάς. Στο τελευταία μέρος η παρουσίαση επικεντρώνεται στους τρόπους με τους οποίους ο αντικομουνισμός επηρεάζει τις αντιλήψεις για την Κύπρο και την Τουρκοκυπριακή κοινότητα, με σημαντικότερο άξονα την ενεργοποίηση της βίας.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «🎙«Φέτος τον χειμώνα θα έρθει ο κομμουνισμός»: Αντικομμουνισμός στην Τουρκία τη δεκαετία του 1950 και η Κύπρος»

Authoritarianism and Labour Regime: Continuities and Changes during the Age of the Pandemic in Turkey

Authoritarianism and Labour Regime: Continuities and Changes during the Age of the Pandemic in Turkey, Proceeding Book, Management and Organizational Studies on Blue & Grey Collar Workers, International Congress Başkent University Ankara, 10-12 September 2022

This paper deals with the policy pursued by the Turkish government during the first phase of the Covid-19 pandemic. The first part briefly examines the global changes in the economy. The second part focuses on the analysis of key aspects of AKP policy. It seeks to decipher the basic orientations of the government, which were expressed under the slogan «Keep the wheels turning», and to identify how they were expressed in relation to the labour regime. The last part of the paper deals with recording the major impact this policy had on the working class.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Authoritarianism and Labour Regime: Continuities and Changes during the Age of the Pandemic in Turkey»

Βιβλιοκριτική 📚: Ο μετασχηματισμός της Τουρκίας. Από την κεμαλική κυριαρχία στον «ισλαμικό» νεοφιλελευθερισμό

Νίκος Μούδουρος, Ο μετασχηματισμός της Τουρκίας. Από την κεμαλική κυριαρχία στον «ισλαμικό» νεοφιλελευθερισμό, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2012

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Η συγγραφή ενός βιβλίου για την Τουρκία αποτελεί ένα στοίχημα «αυξημένης εγρήγορσης» σε μια προσπάθεια να αποφευχθούν οι κατεστημένες, εθνικιστικές και άλλες, «βεβαιότητες» που μέχρι σήμερα καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το περιεχόμενο μιας μελέτης για την συγκεκριμένη χώρα. Η παρούσα μελέτη διεκδικεί τον επαναπροσδιορισμό των όρων συζήτησης για την Τουρκία τόσο στην ελληνική, όσο στην τουρκική και διεθνή βιβλιογραφία. Θεωρώντας πως η Τουρκία σήμερα βρίσκεται σε μια εντελώς νέα φάση της ιστορίας της, το παρόν πόνημα αντιμετωπίζει το  κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΚΔΑ) του Ρετζέπ Ταγίπ Έρντογαν ως έναν αντικατοπτρισμό μιας νέας κοινωνικό-οικονομικής πραγματικότητας στην Τουρκία, η οποία φαίνεται να μετασχηματίζει το σύνολο της πολιτικής ζωής. Νέες αντιλήψεις ενάντια στις πολιτικές παρεμβάσεις του στρατού, μεγαλύτερη ανοχή στην άνοδο του θρησκευτικού συντηρητισμού, επίδειξη της οικονομικής ισχύος και της κερδοφορίας ανθρώπων που μπορούν να διοικούν τους τεράστιους ομίλους εταιρειών τους με την ίδια ευκολία που κάνουν πέντε φορές την ημέρα, την ισλαμική τους προσευχή, είναι ορισμένα από τα φαινόμενα που αποτελούν αφορμή για νέα σημαντικά επιστημονικά ερωτήματα σχετικά με την πορεία και τους προσανατολισμούς της Τουρκίας. Στη προοπτική αυτή, η παρούσα μελέτη εξετάζει το ΚΔΑ όχι ως το κόμμα της σαρωτικής ανατροπής και ρήξης με την κεμαλική τάξη πραγμάτων, αλλά ως το κόμμα που αποκτά ηγεμονία επειδή «ξαναμοιράζει τα χαρτιά» και επιλέγει, στο πλαίσιο των ανατροπών που διαμορφώνονται από ευρύτερες αντικειμενικές αλλαγές του συσχετισμού δυνάμεων μεταξύ των μερών της αστικής τάξης στην Τουρκία, να συνδιαλλαγεί προνομιακά με τον νέο ηγεμονικό τόπο διαπραγμάτευσης αυτή τη φορά, το Ισλάμ.

Ακολουθεί κείμενο παρουσίασης – βιβλιοκριτικής του Νίκου Χριστοφή, στο Περιοδικό Σύγχρονα Θέματα, Τεύχος 126, 2014, σσ. 85-88.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Βιβλιοκριτική 📚: Ο μετασχηματισμός της Τουρκίας. Από την κεμαλική κυριαρχία στον «ισλαμικό» νεοφιλελευθερισμό»

Book Review: State of Exception in the Mediterranean: Turkey and the Turkish Cypriot Community

By Nikolaos Stelgias, The Cyprus Review, Volume 33, Issue 2 (Spring 2021)

Nikos Moudouros, State of Exception in the Mediterranean: Turkey and the Turkish Cypriot Community, Cham: Palgrave-Macmillan, 2021 pp. xiii + 276

ISBN: 978-3-030-56872-6


2020 passed into modern Turkish Cypriot history as an important milestone.
Amid the pandemic and economic turmoil, Ankara’s interferences in the internal political scene of the Turkish Cypriot community, and the impasse in the process of resolving the Cyprus Problem based on the bi-zonal, bi-communal federal formula, the Turkish Cypriot community’s leadership changed. In the shadow of these historical developments, the historian and academic Nikos Moudouros, who has for many years been following closely the contemporary Turkish Cypriot reality, proceeded to the publication of his new work titled State of Exception in the Mediterranean: Turkey and the Turkish Cypriot Community. Moudouros, who has recently completed his two-year Post-Doctoral Research at the Department of Turkish and Middle Eastern Studies of the University of Cyprus before assuming the position of Lecturer, with his new work introduces us to the historical and theoretical back- ground of the new sweeping developments in the second largest community of Cyprus.

You can download the full text 👇

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Book Review: State of Exception in the Mediterranean: Turkey and the Turkish Cypriot Community»