Το εποικιστικό φαινόμενο από τη Δυτική Όχθη στην Κύπρο: η άνοδος της ακροδεξιάς και οι διαφοροποιήσεις

Το Μάιο του 2025, μερικές χιλιάδες Ισραηλινών μελών ακροδεξιών συνόλων συμμετείχαν στη γνωστή «πορεία της σημαίας» που διέσχισε τη μουσουλμανική συνοικία της παλιάς πόλης της Ιερουσαλήμ. Οι ακροδεξιές ομάδες φώναζαν ρατσιστικά συνθήματα όπως «Η Γάζα είναι δική μας», «Θάνατος στους Άραβες» και «Να καούν τα χωριά τους». Ένα συγκεκριμένο πανό που κουβαλούσαν έγραφε: «Ιερουσαλήμ 1967, Γάζα 2025», υπονοώντας ουσιαστικά την πλήρη στρατιωτική προσάρτηση της Λωρίδας της Γάζας, ως αντίστοιχο της κατάληψης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ το 1967. Ένα άλλο ανέφερε: «Χωρίς Νάκμπα, δεν υπάρχει νίκη», κάνοντας αναφορά στον βίαιο εκτοπισμό περίπου 700.000 Παλαιστινίων κατά τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ το 1948.

Πρόκειται για ετήσια πορεία που χρηματοδοτείται και στηρίζεται ποικιλοτρόπως από τον δήμο Ιερουσαλήμ. Είναι εκδήλωση που γιορτάζει την κατοχή της Ανατολικής Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ κατά τον πόλεμο του 1967 και εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα εκδηλώσεων για τον εορτασμό της «απελευθέρωσης» της πόλης. Όπως γίνεται κατανοητό η πορεία αυτή έχει έντονο ρατσιστικό περιεχόμενο και γίνεται αφορμή για κύματα βίας κατά των Παλαιστινίων. Κεντρική μορφή της πορείας, αλλά ιδιαίτερα των επιθέσεων κατά των Παλαιστινίων ήταν ο ακροδεξιός υπουργός εθνικής ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, ο οποίος όχι μόνο προσπάθησε να προστατεύσει όσους έλαβαν μέρος στο μαζικό λιντσάρισμα αλλά επιπλέον τους είχε ενθαρρύνει. Η παρουσία Μπεν-Γκβιρ στο επίκεντρο της πορείας, ήταν ένας από τους πολλούς ιδεολογικούς συμβολισμούς που τα τελευταία χρόνια οδηγούν στην ενίσχυση του ενοποιητικού δεσμού μεταξύ του κράτους του Ισραήλ, των εποίκων και της ακροδεξιάς. Ήταν ακόμα μια έκφραση των ιδεολογικών μηχανισμών κανονικοποίησης του ακροδεξιού εποικιστικού φαινομένου.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Το εποικιστικό φαινόμενο από τη Δυτική Όχθη στην Κύπρο: η άνοδος της ακροδεξιάς και οι διαφοροποιήσεις»

Külliye: Η κτιριακή εγκατάσταση ενός ιδεολογικού πολέμου εναντίον των Τουρκοκυπρίων

«ΟΧΙ στο Külliye (Κουλλίγιε)! Η φράση ‘Δεν έχει σημασία το κτίριο, σημασία έχει το τι γίνεται μέσα στο κτίριο’ δεν είναι σωστή. Είναι παραπλάνηση της κοινωνίας. Το κτίριο έχει μεγάλη σημασία. Ποιος το έχτισε, πώς και γιατί το έχτισε, τι συνέβη κατά τη διάρκεια της κατασκευής του, και το γεγονός ότι πρόκειται για ένα κτίριο που δεν αποπνέει ούτε στο ελάχιστο την Κύπρο… όλα αυτά έχουν τεράστια σημασία». Αυτά έγραφε στις 4 Μαϊου 2025 στον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook ο ακαδημαϊκός Χασάν Ουλάς Αλτίοκ, πρώην στέλεχος του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος. Δεν ήταν ο μόνος που εξέφρασε την ενόχληση του από το νέο τεράστιο κτιριακό συγκρότημα, το οποίο εγκαινιάστηκε από τον Πρόεδρο της Τουρκίας στις 3 Μαΐου 2025 και που στέγασε «προεδρία» και «Bουλή» των κατεχομένων.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Külliye: Η κτιριακή εγκατάσταση ενός ιδεολογικού πολέμου εναντίον των Τουρκοκυπρίων»

Η αποτυχημένη απόπειρα αλλαγής του «γενετικού υλικού» των Τουρκοκυπρίων

Από την μαζική κινητοποίηση διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Απριλίου 2025 στην κατεχόμενη Λευκωσία

Όταν στις 14 Μαρτίου 2025 το λεγόμενο υπουργικό συμβούλιο στα κατεχόμενα αποφάσιζε αλλαγές στον πειθαρχικό κανονισμό γυμνασίων και λυκείων, ίσως κανένας δε μπορούσε να προβλέψει το μέγεθος και την ένταση των αντιδράσεων που θα ακολουθούσαν. Κανένας πλην των έντεκα μελών του «υπουργικού συμβουλίου» που αποφάσισαν και δημοσίευσαν την αλλαγή στην επίσημη εφημερίδα του ψευδοκράτους, χωρίς καμιά ανακοίνωση… στα μουλωχτά. Η αλλαγή ήταν η εξής: μαθήτριες γυμνασίων και λυκείων θα μπορούσαν εάν το επιθυμούσαν να πηγαίνουν στα μαθήματα τους καλυμμένες με τη γνωστή μαντήλα (χιτζάμπ) που επιβάλλει η ισλαμική θρησκεία. Κάπως έτσι ξεκίνησε η γνωστή υπόθεση που οδήγησε στην κορύφωση των αντιδράσεων και στην πραγματοποίηση της μαζικότερης κινητοποίησης διαμαρτυρίας των Τουρκοκυπρίων ενάντια στην Άγκυρα και στον τοπικό συνασπισμό εξουσίας, των τελευταίων χρόνων.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η αποτυχημένη απόπειρα αλλαγής του «γενετικού υλικού» των Τουρκοκυπρίων»

«Λευκός οίκος»

Μεταφρασμένο το κείμενο του Τουρκοκύπριου δημοσιογράφου και ακτιβιστή Ali Kışmır για το οποίο διώκεται δικαστικά με την κατηγορία της «προσβολής και δυσφήμισης της ηθικής υπόστασης και προσωπικότητας των Δυνάμεων Ασφαλείας» (του τουρκικού στρατού). Κινδυνεύει με 10 χρόνια φυλάκιση. Γράφτηκε το 2020 στη διάρκεια της εκστρατείας για την εκλογή του Τουρκοκύπριου ηγέτη και στις συνθήκες ανοιχτών παρεμβάσεων της Άγκυρας που επιδίωκαν να εμποδίσουν την επικράτηση του Mustafa Akıncı. Η δίκη του Ali ξεκίνησε στις 26 Νοεμβρίου 2024.

Συνεχίστε την ανάγνωση του ««Λευκός οίκος»»

Μια πετυχημένη αποτυχία: 41 χρόνια στο μεσοδιάστημα

Κάθε Δεκέμβρη, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα, πολλοί οργανισμοί και οργανώσεις στην τουρκοκυπριακή κοινότητα εξέδιδαν τα γνωστά ημερολόγια με αφορμή το νέο έτος. Ακόμα και στην εποχή που η ηλεκτρονική ατζέντα βρίσκεται στο κινητό τηλέφωνο, το παραδοσιακό τυπωμένο ημερολόγιο αποτελούσε ένα δημοφιλές δώρο για την πρωτοχρονιά. Το 2017 ένα τέτοιο ημερολόγιο έγινε αφορμή για ιδεολογικές αντιπαραθέσεις. Η συντεχνία των Τουρκοκύπριων δασκάλων αποφάσισε να δωρίσει ένα ημερολόγιο στις σελίδες του οποίου παρουσιάστηκε μια εναλλακτική προς την κυρίαρχη ιστοριογραφία της Κύπρου. Σε συγκεκριμένες ημερομηνίες η συντεχνία πρόσθεσε επετείους που συνήθως βρίσκονται στο περιθώριο της κυρίαρχης αντίληψης – όπως οι πολιτικές δολοφονίες Αριστερών – ενώ σε άλλες ημερομηνίες έδωσε ένα διαφορετικό πλαίσιο ερμηνείας των γεγονότων. Ένα από αυτά ήταν και η ανακήρυξη της «ΤΔΒΚ». Στη σελίδα της 15ης Νοεμβρίου 2017 καταγράφεται το εξής: «Σε συμφωνία με τους στρατηγούς του πραξικοπήματος της 12ης Σεπτεμβρίου στη Τουρκία, ο Ντενκτάς έκανε μια κίνηση που έθεσε σε κίνδυνο την κοινοτική μας ύπαρξη και κατέστρεψε όλες τις διεθνείς μας σχέσεις. Ανακηρύχθηκε η ΤΔΒΚ».

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Μια πετυχημένη αποτυχία: 41 χρόνια στο μεσοδιάστημα»

Η Τουρκία επιδιώκει µεν να θέσει για συζήτηση άλλα µοντέλα λύσης, όμως υπό τον ΟΗΕ

Ερωτηµατικά προκαλεί η στάση της Τουρκίας στο Κυπριακό. Από τη µια θέτει θέµα λύσης δύο κρατών στην Κύπρο και από την άλλη µετέχει στις διεργασίες που γίνονται για επανέναρξη των συνοµιλιών για οµοσπονδιακή λύση, όπως προνοείται από τον ΟΗΕ.Ο επίκουρος καθηγητής στο Τµήµα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήµιο Κύπρου, Νίκος Μούδουρος, εξηγεί την παραδοξότητα αυτή λέγοντας ότι η Άγκυρα επιχειρεί να περάσει τη γραµµή της µέσα από τις διαδικασίες του ΟΗΕ και σηµειώνει ότι αυτό δηµιουργεί νέα δεδοµένα και στα κατεχόµενα.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η Τουρκία επιδιώκει µεν να θέσει για συζήτηση άλλα µοντέλα λύσης, όμως υπό τον ΟΗΕ»

Η αντίφαση του γεωγραφικού εθνικισµού και της τουρκοκυπριακής ταυτότητας

Μια πολύ βασική διάσταση της ιεραρχικής σχέσης µεταξύ Τουρκίας – τουρκοκυπριακής κοινότητας που επέβαλε ο τουρκικός εθνικισµός εκφράστηκε ιστορικά µέσα από το δόγµα/φράση «µητέρα πατρίδα – µικρή πατρίδα» (Anavatan – yavru vatan), εξήγησε στη «Χ» ο κ. Νίκος Μούδουρος, Επίκουρος Καθηγητής του Τµήµατος Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών Πανεπιστηµίου Κύπρου.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η αντίφαση του γεωγραφικού εθνικισµού και της τουρκοκυπριακής ταυτότητας»

Πώς οι μεταλλάξεις Ερντογάν επηρεάζουν το Κυπριακό

Η πιο εύκολη απάντηση που συνήθως δίνεται στο ερώτημα «ποιο είναι το κυρίαρχο στοιχείο που χαρακτηρίζει την πολιτική Ερντογάν» είναι η ιδεολογία του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η εργαλειοποίηση της θρησκείας για πολιτικούς στόχους. Η απάντηση αυτή δεν είναι ολοκληρωμένη, μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις είναι επιφανειακή. Αν υπάρχει κάτι διδακτικό στην βιωμένη εμπειρία της εικοσαετούς διακυβέρνησης του Ερντογάν, είναι ο πραγματισμός του που φτάνει πολλές φορές στα όρια του κυνισμού. Ο κυνικός πραγματισμός λοιπόν είναι το στοιχείο που ολοκληρώνει την απάντηση, δίπλα από την ιδεολογία, για την κατανόηση των μεθόδων και του περιεχομένου πολιτικής του Ερντογάν. Το επίκεντρο του πραγματισμού αυτού δεν είναι τίποτε άλλο από την αναπαραγωγή της εξουσίας.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Πώς οι μεταλλάξεις Ερντογάν επηρεάζουν το Κυπριακό»

Πώς αλλάζει ο αλγόριθμος της κατοχής;

Ο αλγόριθμος ορίζεται ως μια συγκεκριμένη σειρά ενεργειών που στοχεύουν στην επίλυση ενός προβλήματος. Όμως, το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των ενεργειών αυτών είναι ότι έχουν αρχή και τέλος, είναι αυστηρά καθορισμένες και εκτελούνται σε συγκεκριμένη χρονική διάρκεια. Εάν λοιπόν ο αλγόριθμος στην τεχνολογία και στην επιστήμη των μαθηματικών είναι κάτι συγκεκριμένο, ο «αλγόριθμος» που λειτουργεί για την εξήγηση κοινωνικών και πολιτικών φαινομένων, είναι μια κατάσταση δυναμική, ρευστή και πολύπλοκη. Όπως ακριβώς δυναμική, ρευστή και πολύπλοκη είναι η κατοχή της Κύπρου από το 1974 και μετά.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Πώς αλλάζει ο αλγόριθμος της κατοχής;»

Εξελίξεις στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα

Εκπομπή «Δεύτερη Ματιά» με την δημοσιογράφο Σκεύη Σταύρου στις 6 Φεβρουαρίου 2024