Η κρίση του τουρκικού ισλαμισμού και οι διασπάσεις του «ερντογανικού» μονοκομματισμού

erdogan-24_16_9_1529303651

Είναι γεγονός ότι ο πόλεμος στην Συρία έχει επικαλύψει με «θεαματικό τρόπο» την καθημερινότητα στην Τουρκία. Ωστόσο στο παρόν στάδιο δεν πέτυχε να ακυρώσει ένα από τα σημαντικότερα θέματα της αντιπαράθεσης που σχετίζεται με το μέλλον του Κόμματος Δικαιοσύνη και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Ηλεκτρονικά και συμβατικά ΜΜΕ έστρεψαν την προσοχή τους στο μέτωπο του πολέμου, όμως είναι γεγονός ότι το ερώτημα εάν «το Κόμμα Δικαιοσύνης βρίσκεται σε διαδικασία κατάρρευσης» συνεχίζει να επιβιώνει αναπαράγοντας μια βασική αντιπαράθεση μετά τις δημοτικές εκλογές του 2019. Ο βασικός λόγος εμφάνισης αυτής της αντιπαράθεσης είναι η πρόθεση πρώην στελεχών του κυβερνώντος κόμματος, όπως ο Αλί Μπαμπατζιάν και ο Αχμέτ Νταβούτογλου, να προχωρήσουν στην ίδρυση νέων κομμάτων. Η εξαγωγή συμπερασμάτων που επικεντρώνονται περισσότερο σε πιθανότητες κατάρρευσης του κόμματος του Έρντογαν πριν ακόμα την εμφάνιση και την λειτουργία των νέων σχηματισμών, είναι πρώιμη. Η παρακολούθηση των αλλαγών που καταγράφονται στο πολιτικό σύστημα πρωτίστως θα πρέπει να λάβει υπόψη την διαφαινόμενη εδώ και χρόνια κρίση του ισλαμικού κινήματος, την εξέλιξη των εσωτερικών διαφωνιών και διαφοροποιήσεων στο κυβερνών κόμμα, αλλά και την μετάβαση της Τουρκίας στο προεδρικό σύστημα. Γιατί με την υιοθέτηση και την όντως προβληματική λειτουργία του προεδρικού συστήματος στην χώρα, ήδη έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις μιας ευρύτερης πολιτικής αλλαγής με νέες κομματικές ισορροπίες. Με λίγα λόγια η Τουρκία του «ιδιαίτερου κοινοβουλευτικού συστήματος» δεν θα είναι η ίδια με την Τουρκία του επίσης «ιδιαίτερου» προεδρικού συστήματος.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η κρίση του τουρκικού ισλαμισμού και οι διασπάσεις του «ερντογανικού» μονοκομματισμού»

Μια κοινωνία που «δυσκολεύει» τον Έρντογαν

S-HK-Umit-John-Keane-Surface-Noise
John Keane, Surface Noise (Freedom and Authority), 2012

Η σημασία των νέων κοινωνικών εξελίξεων που φθείρουν την εξουσία του ΑΚΡ

Η ολοκλήρωση των δημοτικών εκλογών του 2019 στην Τουρκία σηματοδότησε και την λήξη της ηγεσίας του ισλαμικού κινήματος στην Κωνσταντινούπολη μετά από 25 συνεχόμενα χρόνια. Η εκλογική ήττα του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) στις 31 Μαρτίου 2019 με περίπου 13 χιλιάδες ψήφους διαφορά από τον Εκρέμ Ιμάμογλου, μετατράπηκε σε «συντριβή» 800 χιλιάδων ψήφων και περίπου 10%, μέσα σε περίοδο λιγότερη των τριών μηνών. Το σημαντικότερο ίσως στοιχείο ήταν ότι έστω και σε περιορισμένο βαθμό, για πρώτη φορά ψηφοφόροι του κυβερνώντος ΑΚΡ έκαναν το μεγάλο βήμα της στήριξη υποψηφιότητας από την αντιπολίτευση. Μέσα στο προαναφερθέν πλέγμα, ξεχωρίζει η αμφισβήτηση του πολιτικού μύθου περί του «αήττητου Έρντογαν».

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Μια κοινωνία που «δυσκολεύει» τον Έρντογαν»

Μερικές αριθμητικές και κοινωνικοοικονομικές πτυχές των δημοτικών εκλογών στην Τουρκία

Μέχρι και αυτή τη στιγμή η επανακαταμέτρηση των ψήφων για τον μητροπολιτικό δήμο Κωνσταντινούπολης συνεχίζεται… Ωστόσο μετά τη δημοσίευση των πρώτων μη επίσημων αποτελεσμάτων θα μπορούσαν να καταγραφούν μερικά στοιχεία για τις πολιτικές τάσεις στην Τουρκία, στη βάση αριθμητικών και κοινωνικοοικονομικών πτυχών της πρόσφατης εκλογικής αναμέτρησης.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι δημοτικές εκλογές της 31ης Μαρτίου 2019 στην Τουρκία αφορούσαν σε: 81 νομούς από τους οποίους οι 30 είναι μητροπολιτικοί δήμοι (il), 921 επαρχίες (ilçe), 397 πόλεις – κυρίως επαρχιακές (belde), 32.033 κοινότητες (mahalle), και 18.336 χωριά (köy).

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Μερικές αριθμητικές και κοινωνικοοικονομικές πτυχές των δημοτικών εκλογών στην Τουρκία»

Δημοτικές εκλογές στην Τουρκία: Οι αντοχές της πόλωσης

2019-03-30-istanbul-002-kagithane

Οι δημοτικές εκλογές της 31ης Μαρτίου 2019 σηματοδοτούν την όγδοη εκλογική αναμέτρηση στην Τουρκία μέσα σε διάστημα δέκα χρόνων. Από το 2010 μέχρι σήμερα οι ψηφοφόροι στη χώρα καλέστηκαν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα σε δημοτικές, βουλευτικές, προεδρικές εκλογές και δημοψηφίσματα έγκρισης ή απόρριψης αλλαγών στο σύνταγμα. Ωστόσο η διαφορετικότητα της εκλογικής διαδικασίας σε κάθε χωριστή περίπτωση της τελευταίας δεκαετίας υπερκαλύφθηκε από ένα κοινό ιδεολογικοπολιτικό άξονα: Αυτό της αναπαραγωγής της διακυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Ανεξαρτήτως του θεσμικού πλαισίου, όλες οι εκλογικές διαδικασίες της περιόδου τέθηκαν σε ένα πλαίσιο στο οποίο η κοινωνία καλέστηκε να εγκρίνει (ή να απορρίψει) την συνέχιση, την επιβίωση και τη διεύρυνση της εξουσίας του Ρετζέπ Ταγίπ Έρντογαν. Υπό αυτή την έννοια, οι δημοτικές εκλογές του 2019 δεν αποτέλεσαν διαφοροποίηση. Αντίθετα χαρακτηρίστηκαν από τις βασικές ιδεολογικές αντιπαραθέσεις της περιόδου, αλλά και από την κύρια σχεδόν υπαρξιακή αγωνία του Έρντογαν να συγκρατήσει τις φυγόκεντρες δυναμικές που εμφανίστηκαν εξαιτίας της βαθιάς οικονομικής αποσταθεροποίησης.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Δημοτικές εκλογές στην Τουρκία: Οι αντοχές της πόλωσης»

Το προεδρικό σύστημα ή το «καθεστώς της 15ης Ιουλίου»; Η κανονικοποίηση της εξαίρεσης στην Τουρκία

2016-07-21T205351Z_1991903977_LR1EC7L1M1GQY_RTRMADP_3_TURKEY-SECURITY

Οι ακαδημαϊκές έρευνες και οι γενικότερες αναζητήσεις σε σχέση με την πολιτική ιστορία της Τουρκίας συχνά διακρίνονται από την κοινή τους θεώρηση για την προβληματική των στρατιωτικών πραξικοπημάτων σε σχέση με την ανάπτυξη της δημοκρατίας στη χώρα. Είναι μάλιστα κοινός τόπος η διαπίστωση ότι τα πραξικοπήματα στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας αποτέλεσαν ένα από τα καθοριστικά εμπόδια στην εξέλιξη του εκδημοκρατισμού. 27 Μαΐου 1960, 12 Μαρτίου 1971, 12 Σεπτεμβρίου 1980, 28 Φεβρουαρίου 1997, αλλά και 15 Ιουλίου 2016, είναι ημερομηνίες «σταθμοί» στην βίαιη ιστορία των στρατιωτικών επεμβάσεων. Το κάθε πραξικόπημα από τα προαναφερθέντα έχει το δικό του παραμύθι, τους δικούς του πραξικοπηματίες, τα δικά του θύματα, αλλά και τις «δικές του» κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Το προεδρικό σύστημα ή το «καθεστώς της 15ης Ιουλίου»; Η κανονικοποίηση της εξαίρεσης στην Τουρκία»

Το νέο κράτος της Τουρκίας

Erdoganin Ofis Sistemi
Το νέο σχήμα που θα έχει η προεδρία της Τουρκίας μετά την ολοκλήρωση της υιοθέτησης του προεδρικού συστήματος, όπως αποκαλύφθηκε από τον Erdoğan

Το αποτέλεσμα των εκλογών της 24ηςΙουνίου 2018 στην Τουρκία από πλευράς των αριθμών και των κομματικών ισορροπιών, μπορεί να θεωρηθεί ως μια επανάληψη της τελευταίας δεκαπενταετίας. Από αυτή την άποψη είναι μια επιβεβαίωση της πόλωσης και του εγκλωβισμού της κοινωνίας της Τουρκίας σε συγκεκριμένα ιδεολογικά και αξιακά πλαίσια. Την ίδια στιγμή μέσα από την αριθμητική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων προκύπτει και η σχετική επαναφορά δυναμικότητας σε μέρη της αντιπολίτευσης, ιδιαίτερα εάν ληφθεί υπόψη το 30,6% που κέρδισε ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Μουχαρέμ Ιντζε. Όμως η συγκυρία και το αποτέλεσμα των εκλογών σηματοδοτεί μια ιστορική τομή, η σημασία της οποίας φαίνεται να ξεπερνά προς το παρόν της κοινωνικές μετακινήσεις και δυναμικές. Η ιστορική τομή εντοπίζεται στην ολοκλήρωση της μετάβασης της Τουρκίας στο προεδρικό σύστημα υπό την καθοδήγηση του Έρντογαν. Υπό αυτή την έννοια, ο επικεφαλής της προεδρικής πλέον δημοκρατίας, καταγράφεται ως ο πρώτος ηγέτης της τουρκικής Δεξιάς που κατάφερε όχι μόνο να επαναφέρει στο προσκήνιο την υπόθεση υιοθέτησης του προεδρικού συστήματος, αλλά και να πετύχει την ολοκλήρωση της διαδικασίας με την αναπαραγωγή της δικής του εξουσίας.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Το νέο κράτος της Τουρκίας»

Ο ρόλος του ΜΗΡ στην αναπαραγωγή της εξουσίας Έρντογαν

bahceliiiii

«Η Τουρκία δεν αντέχει μέχρι και το Νοέμβριο του 2019 για να εφαρμόσει οριστικά το προεδρικό σύστημα… Για την επιβίωση του κράτους είναι απαραίτητη η υπεράσπιση της Συμμαχίας του Λαού και κανένας δεν ξέρει πως θα αντικατοπτριστούν τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών που προηγούνται. Οι βουλευτικές και προεδρικές εκλογές πρέπει να γίνουν πρόωρα και με το αποτέλεσμα τους να δώσουν ένα αναγκαίο μάθημα στους εχθρούς της Τουρκίας». Αυτό ήταν το κάλεσμα του ηγέτη του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ), Ντεβλέτ Μπαχτσελί, στις 17 Απριλίου για πρόωρες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές. Με τη δήλωση του αυτή επιβεβαίωσε, μεταξύ πολλών άλλων στοιχείων, την στρατηγική σημασία του κόμματος του στην υπόθεση της «αποκατάστασης και παλινόρθωσης» των πολιτικών ισορροπιών ιδιαίτερα σε περιόδους μιας συνολικής κρίσης.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Ο ρόλος του ΜΗΡ στην αναπαραγωγή της εξουσίας Έρντογαν»

«Θέλω πίσω τη χώρα μου»

220118 Hasan Ulas Altiok
Μια από τις χαρακτηριστικότερες σημερινές αντιδράσεις: «Θέλω πίσω τη χώρα μου»

Τί έγινε σήμερα (και τί θα γίνεται;) στα βόρεια της Κύπρου;

Σε δημοσιογραφικό επίπεδο τα τελευταία γεγονότα στα κατεχόμενα είναι γνωστά. Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι η επίθεση εναντίον της εφημερίδας Afrika, στελεχών του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος, αλλά και εναντίον της ευρύτερης τουρκοκυπριακής Αριστεράς (που αντιδρούν σε σχέση με την πολιτική της Άγκυρας στη Συρία) θα συνεχιστούν με διάφορες “ευκαιρίες – εκδηλώσεις” τις επόμενες ώρες και μέρες. Στο σημείο αυτό θα ήταν χρήσιμη μια όσο το δυνατό πιο ξεκάθαρη εικόνα του πλαισίου των εξελίξεων, των πλευρών της αντιπαράθεσης και των ιδεολογικών μηχανισμών που τέθηκαν σε κινητοποίηση.

Συνεχίστε την ανάγνωση του ««Θέλω πίσω τη χώρα μου»»

Τουρκοκύπριοι: Αυτοί οι απρόθυμοι Μουσουλμάνοι

cache_728x3000_Analog_medium_427344_593725_392017

Οι ανησυχίες του ΑΚΡ για την τουρκοκυπριακή κοσμικότητα

Το καλοκαίρι του 2011 τότε Πρωθυπουργός της Τουρκίας ο Έρντογαν επισκέφθηκε τα κατεχόμενα για σειρά επαφών, οι οποίες όμως χαρακτηρίζονταν από τις ιδιαίτερες συγκυρίες της εποχής. Όπως και σήμερα, έτσι και τότε ήταν μια περίοδος κορύφωσης της έντασης μεταξύ Τουρκοκυπρίων-Άγκυρας εξαιτίας της επιβολής του οικονομικού πρωτοκόλλου. Είχαν προηγηθεί οι μεγάλες κινητοποιήσεις της συνδικαλιστικής πλατφόρμας ενάντια στα μέτρα λιτότητας τον Ιανουάριο και τον Μάρτιο του ίδιου έτους, όπως και η γνωστή δήλωση του Έρντογαν με την οποία χαρακτήριζε τους Τουρκοκύπριους ως «τρόφιμους – αναγιωτούς». Σε αυτό το ιδιαίτερο πλαίσιο της τότε επίσκεψης, ο Έρντογαν είπε πολλά και αποκαλυπτικά. Μεταξύ άλλων υπενθύμισε και την βασική – πολλές φορές «ανομολόγητη» – αντίληψη που διατηρεί μέχρι σήμερα το ισλαμικό κίνημα της Τουρκίας για την Τουρκοκυπριακή κοινότητα και την σχέση της με την θρησκεία. Μιλώντας σε Τουρκοκύπριους δημοσιογράφους, ο τότε Πρωθυπουργός υπογράμμισε: «Η Βόρεια Κύπρος είναι μια τουρκική και μουσουλμανική χώρα. Θα πρέπει να είμαστε περήφανοι για αυτά μας τα χαρακτηριστικά και να μην έχουμε αμφιβολίες στο να τα προωθούμε. Τη στιγμή που η Ελληνοκυπριακή πλευρά δείχνει τόση αφοσίωση στους δεσμούς της με την Εκκλησία, εμείς θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε περισσότερο τις πολιτιστικές μας ιδιαιτερότητες με ακόμα περισσότερα τζαμιά και ακόμα περισσότερη θρησκευτική εκπαίδευση».

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Τουρκοκύπριοι: Αυτοί οι απρόθυμοι Μουσουλμάνοι»

Αντικατοπτρισμοί της εθνικής ασφάλειας της Τουρκίας στο Κραν Μοντάνα

cache_728x3000_Analog_medium_413879_580064_872017

Παράγοντες που επηρεάζουν τις θέσεις της Άγκυρας

 

«Δεν υπάρχει κανένα νόημα να επιμένουμε στις υφιστάμενες παραμέτρους του ΟΗΕ… Θα συνεχίσουμε την προσπάθεια για να λυθεί αυτό το πρόβλημα με άλλες παραμέτρους». Αυτά ήταν τα πρώτα μηνύματα του Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, λίγες μόνο στιγμές μετά την ανακοίνωση της αποτυχίας της διάσκεψης για το Κυπριακό στο Κρανς Μοντάνα. Τα ξημερώματα της 7ης Ιουλίου 2017, τουλάχιστον σε ότι αφορά στην αντίληψη της Άγκυρας για την Κύπρο, φαίνεται να σηματοδοτούν μια νέα πορεία αναζητήσεων. Αναζητήσεων δύσκολων, πολύπλοκων, επηρεαζόμενων από τις τεκτονικές αλλαγές της ευρύτερης περιοχής, αλλά σίγουρα τέτοιων αναζητήσεων που θα έχουν ως προσανατολισμό τόσο την περαιτέρω πίεση προς την Κυπριακή Δημοκρατία, όσο και τον βαθύτερο μετασχηματισμό της Τουρκοκυπριακής κοινότητας. Ακριβώς λόγω της ρευστότητας του επόμενου χρονικού διαστήματος και των εξελίξεων που θα προκληθούν από την αποτυχία της πρόσφατης διάσκεψης, θα ήταν χρήσιμη μια αξιολόγηση της «μεγάλης εικόνας» που επηρεάζει τα τελευταία χρόνια την αντίληψη της Τουρκίας για την Κύπρο.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Αντικατοπτρισμοί της εθνικής ασφάλειας της Τουρκίας στο Κραν Μοντάνα»