Ετικέτα: Προεδρικό Σύστημα
Εκλογές 2023 στην Τουρκία: Κοινωνική πόλωση και εκλογικές τάσεις
Περίληψη:
Η παρουσίαση αυτή θα ασχοληθεί με την περιγραφή των κυριότερων πολιτικών συμμαχιών που έχουν σχηματιστεί στην Τουρκία πριν από τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές του 2023. Τα κόμματα και τα ιδεολογικά τους προγράμματα, οι υποψηφιότητες για την προεδρία της χώρας, καθώς και ο ιστορικός συμβολισμός των 100 χρόνων από την ίδρυση του τουρκικού κράτους, είναι μεταξύ των βασικών στοιχείων της προεκλογικής περιόδου. Ωστόσο είναι γεγονός ότι όλα τα προαναφερθέντα στοιχεία λειτουργούν, επηρεάζονται από και επηρεάζουν ένα συγκεκριμένο κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εμφανίζονται. Συνεπώς η πληρέστερη κατανόηση της πολιτικής αντιπαράθεσης των εκλογών στην Τουρκία, απαιτεί μια ευρύτερη ανάλυση των κύριων διαιρετικών αξόνων της κοινωνίας και των εκφράσεων τους στο πολιτικό και εκλογικό επίπεδο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η παρουσίαση θα επεκταθεί στην παρουσίαση των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών αντιπαραθέσεων που εκπροσωπούν οι διαφορετικές συμμαχίες στις εκλογές της Τουρκίας.
Νίκος Μούδουρος
Λέκτορας, Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών
Πανεπιστήμιο Κύπρου
Το προεδρικό σύστημα ή το «καθεστώς της 15ης Ιουλίου»; Η κανονικοποίηση της εξαίρεσης στην Τουρκία
Οι ακαδημαϊκές έρευνες και οι γενικότερες αναζητήσεις σε σχέση με την πολιτική ιστορία της Τουρκίας συχνά διακρίνονται από την κοινή τους θεώρηση για την προβληματική των στρατιωτικών πραξικοπημάτων σε σχέση με την ανάπτυξη της δημοκρατίας στη χώρα. Είναι μάλιστα κοινός τόπος η διαπίστωση ότι τα πραξικοπήματα στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας αποτέλεσαν ένα από τα καθοριστικά εμπόδια στην εξέλιξη του εκδημοκρατισμού. 27 Μαΐου 1960, 12 Μαρτίου 1971, 12 Σεπτεμβρίου 1980, 28 Φεβρουαρίου 1997, αλλά και 15 Ιουλίου 2016, είναι ημερομηνίες «σταθμοί» στην βίαιη ιστορία των στρατιωτικών επεμβάσεων. Το κάθε πραξικόπημα από τα προαναφερθέντα έχει το δικό του παραμύθι, τους δικούς του πραξικοπηματίες, τα δικά του θύματα, αλλά και τις «δικές του» κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις.
Το νέο κράτος της Τουρκίας
Το αποτέλεσμα των εκλογών της 24ηςΙουνίου 2018 στην Τουρκία από πλευράς των αριθμών και των κομματικών ισορροπιών, μπορεί να θεωρηθεί ως μια επανάληψη της τελευταίας δεκαπενταετίας. Από αυτή την άποψη είναι μια επιβεβαίωση της πόλωσης και του εγκλωβισμού της κοινωνίας της Τουρκίας σε συγκεκριμένα ιδεολογικά και αξιακά πλαίσια. Την ίδια στιγμή μέσα από την αριθμητική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων προκύπτει και η σχετική επαναφορά δυναμικότητας σε μέρη της αντιπολίτευσης, ιδιαίτερα εάν ληφθεί υπόψη το 30,6% που κέρδισε ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Μουχαρέμ Ιντζε. Όμως η συγκυρία και το αποτέλεσμα των εκλογών σηματοδοτεί μια ιστορική τομή, η σημασία της οποίας φαίνεται να ξεπερνά προς το παρόν της κοινωνικές μετακινήσεις και δυναμικές. Η ιστορική τομή εντοπίζεται στην ολοκλήρωση της μετάβασης της Τουρκίας στο προεδρικό σύστημα υπό την καθοδήγηση του Έρντογαν. Υπό αυτή την έννοια, ο επικεφαλής της προεδρικής πλέον δημοκρατίας, καταγράφεται ως ο πρώτος ηγέτης της τουρκικής Δεξιάς που κατάφερε όχι μόνο να επαναφέρει στο προσκήνιο την υπόθεση υιοθέτησης του προεδρικού συστήματος, αλλά και να πετύχει την ολοκλήρωση της διαδικασίας με την αναπαραγωγή της δικής του εξουσίας.
Τουρκία: Ποια είναι η κοινωνία που θα ψηφίσει στις 24 Ιουνίου 2018;
Κοινωνικές και πολιτικές τάσεις στην Τουρκία
Στις 24 Ιουνίου 2018 θα πραγματοποιηθούν οι πρόωρες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές στην Τουρκία. Η σημαντικότητα της συγκεκριμένης εκλογικής αναμέτρησης προκύπτει από την επισημοποίηση της υιοθέτησης του προεδρικού συστήματος ως αποτέλεσμα της έγκρισης του νέου Συντάγματος της χώρας από το δημοψήφισμα του Απριλίου 2017. Με τις πρόωρες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές τον ερχόμενο Ιούνη σηματοδοτείται μια μεγάλη ιστορική αλλαγή, αφού η Τουρκία αφήνει πίσω της τις ιδιαίτερες κοινοβουλευτικές παραδόσεις που ξεκινούν με την συγκρότηση του πρώτου οθωμανικού κοινοβουλίου, το οποίο ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Μάρτιο του 1877. Πέραν τούτου, οι πρόωρες εκλογές συνοδεύονται από τη συμπλήρωση 16 χρόνων συνεχούς διακυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Μια πιθανή νέα εκλογική του επικράτηση, μπορεί να ανοίξει ισχυρότερες προοπτικές υλοποίησης του πολιτικού προγράμματος μέχρι και το 2023, το οποίο παρουσιάστηκε ολοκληρωμένα από το κυβερνών κόμμα στις γενικές εκλογές του 2011.
Συνεχίστε την ανάγνωση του «Τουρκία: Ποια είναι η κοινωνία που θα ψηφίσει στις 24 Ιουνίου 2018;»
Ο ρόλος του ΜΗΡ στην αναπαραγωγή της εξουσίας Έρντογαν
«Η Τουρκία δεν αντέχει μέχρι και το Νοέμβριο του 2019 για να εφαρμόσει οριστικά το προεδρικό σύστημα… Για την επιβίωση του κράτους είναι απαραίτητη η υπεράσπιση της Συμμαχίας του Λαού και κανένας δεν ξέρει πως θα αντικατοπτριστούν τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών που προηγούνται. Οι βουλευτικές και προεδρικές εκλογές πρέπει να γίνουν πρόωρα και με το αποτέλεσμα τους να δώσουν ένα αναγκαίο μάθημα στους εχθρούς της Τουρκίας». Αυτό ήταν το κάλεσμα του ηγέτη του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ), Ντεβλέτ Μπαχτσελί, στις 17 Απριλίου για πρόωρες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές. Με τη δήλωση του αυτή επιβεβαίωσε, μεταξύ πολλών άλλων στοιχείων, την στρατηγική σημασία του κόμματος του στην υπόθεση της «αποκατάστασης και παλινόρθωσης» των πολιτικών ισορροπιών ιδιαίτερα σε περιόδους μιας συνολικής κρίσης.
Συνεχίστε την ανάγνωση του «Ο ρόλος του ΜΗΡ στην αναπαραγωγή της εξουσίας Έρντογαν»
Το δύσκολο βράδυ του Έρντογαν
Αυταρχισμός, δημοκρατική επίφαση και προεδρικό σύστημα
Η φήμη λέει ότι την περίοδο που ο Έρντογαν αποφάσισε την ίδρυση ενός νέου κόμματος ως αμφισβήτηση της παλιάς ηγεσίας του ισλαμικού κινήματος υπό τον Έρμπακαν, εκμυστηρεύτηκε στους συνεργάτες του ένα όνειρο που είδε στον ύπνο του. Στο όνειρο, ο Έρντογαν και οι συναγωνιστές του έχτιζαν ένα τεράστιο, μεγαλοπρεπές προεδρικό μέγαρο. Αλλά τη στιγμή που τοποθέτησαν το τελευταίο τούβλο, το κτίριο κατέρρευσε παγιδεύοντας τον Έρντογαν και τους υπόλοιπους κάτω από τα συντρίμμια του. Το όνειρο μετατράπηκε σε εφιάλτη. Την συγκεκριμένη φήμη επανέφερε στο άρθρο του στην εφημερίδα Γιενί Τσάγ στις 18 Απριλίου, ο Αχμέτ Τακάν υπογραμμίζοντας όμως με σατυρική διάθεση ότι το βράδυ του δημοψηφίσματος οι σημερινοί συνεργάτες του Προέδρου της Τουρκίας μάλλον θα ξαναθυμήθηκαν το όνειρο του Έρντογαν.
Αριθμητικά στοιχεία του δημοψηφίσματος της 16ης Απριλίου στην Τουρκία
Οι δύο πίνακες που ακολουθούν, παρουσιάζουν τα ποσοστά του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) στις γενικές εκλογές Ιουνίου 2015, στις επαναληπτικές εκλογές Νοεμβρίου 2015 σε σύγκριση με τα ποσοστά που κέρδισε το ΝΑΙ στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου 2017, σε διάφορες πόλεις της Τουρκίας.
Συνεχίστε την ανάγνωση του «Αριθμητικά στοιχεία του δημοψηφίσματος της 16ης Απριλίου στην Τουρκία»
Η μυθολογία του ανίκητου Έρντογαν
Το δημοψήφισμα ως «προσωπική υπόθεση» και οι σιωπηλές αντιρρήσεις
Μερικές βδομάδες πριν από το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου στην Τουρκία, οι δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας αφήνουν ακόμα όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά. Συγκεκριμένα, η πλειοψηφία των δημοσκοπήσεων δίνει προβάδισμα στο «ναι» με ποσοστά μεταξύ 52-54%, εφόσον προηγηθεί ο διαμοιρασμός των αναποφάσιστων. Παράλληλα σχεδόν όλες οι δημοσκοπήσεις συμφωνούν ότι ένα μέρος της εκλογικής βάσης του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), αλλά και ένα πολύ μεγάλο μέρος της εκλογικής βάσης του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ), δεν έχουν πειστεί οριστικά για τα θετικά του προεδρικού συστήματος. Η αντίληψη που καλλιεργείται σχεδόν από όλες τις εταιρείες δημοσκοπήσεων σε σχέση με τον καθορισμό του τελικού αποτελέσματος επικεντρώνεται ουσιαστικά στους εξής δύο άξονες: Ο πρώτος είναι η τάση που θα επικρατήσει τελικά στους αναποφάσιστους. Ο δεύτερος είναι ο βαθμός επιρροής που θα έχει η προσωπικότητα του ίδιου του Έρντογαν τόσο στο σώμα των αναποφάσιστων, όσο και στην τεράστια μάζα των ψηφοφόρων των συντηρητικών περιοχών της Κεντρικής και Ανατολικής Ανατολίας.
Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η μυθολογία του ανίκητου Έρντογαν»
Λίγο πριν το δημοψήφισμα… Το καθεστώς έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία
Τα πιο κάτω στοιχεία Ιανουαρίου 2017, αφορούν στην πολιτική καταστολής του τουρκικού κράτους που εφαρμόζεται σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης και το οποίο έχει ανανεωθεί συνολικά τρεις φορές κατά την περίοδο μετά την αποτυχημένη πραξικοπηματική απόπειρα του Ιουλίου 2016. Η κατάσταση που δημιουργεί η εφαρμογή του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης, είναι ένας από τους πολλούς παράγοντες που θα επηρεάσουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στις 16 Απριλίου 2017.
Συνεχίστε την ανάγνωση του «Λίγο πριν το δημοψήφισμα… Το καθεστώς έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία»
ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΤΕΡΑ 