Τα γεωπολιτικά «κατάλοιπα» του αποτυχημένου πραξικοπήματος

Η προβληματική αντίδραση της Δύσης και μια διαφορετική ιδεολογική σύγκλιση εντός Τουρκίας

«Πέρασε ένας μήνας από την απόπειρα πραξικοπήματος και ακόμα δε μας επισκέφθηκε κανένας αρχηγός δυτικού κράτους… Και επίσης προσέξαμε ότι αυτοί που τηλεφωνούν ενδιαφέρονται περισσότερο για την κατάσταση των πραξικοπηματιών. Δε ρωτούν για αυτούς που έχασαν τη ζωή τους ενάντια στο πραξικόπημα…». Αυτά μεταξύ άλλων σημείωνε ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Έρντογαν, στις 16 Αυγούστου 2016 σε συνάντηση που είχε με την Ένωση Δικηγορικών Συλλόγων Τουρκίας. Η κριτική που άσκησε στη Δύση – όντως σε χαμηλότερους τόνους από ότι συνηθίζει το τελευταίο χρονικό διάστημα – ξεφεύγει από τα όρια ενός απλού παραπόνου. Είναι μια σημαντική καταγραφή της διεθνούς πτυχής των όσων ακολούθησαν την τραγική νύχτα της 15ης Ιουλίου, αλλά και των «στιγμάτων» που αυτή η πτυχή αφήνει πίσω της επηρεάζοντας σαφώς τους προσανατολισμούς της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Με λίγα λόγια, αποτελεί μια επανάληψη της καταγγελίας για τη στάση που τήρησαν έναντι του πραξικοπήματος οι ισχυρότεροι δυτικοί παράγοντες με επικεφαλής τις ΗΠΑ και την Ε.Ε.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Τα γεωπολιτικά «κατάλοιπα» του αποτυχημένου πραξικοπήματος»

Όταν «αμοληθεί» ο Έρντογαν

turkey-syrian-refugee_camp.jpg

Προεκτάσεις της επιθετικότητας της Τουρκίας στη Συρία

«Ας μιλήσουμε καθαρά. Είμαστε σε πόλεμο!… Πλέον η Τουρκία δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα που να ονομάζεται συριακό. Η περιοχή μέχρι και το Χαλέπι είναι θέμα της Τουρκίας…». Αυτά έγραφε στις 17 Φεβρουαρίου 2016, ο Ιμπραχήμ Καράγκιουλ της φιλοισλαμικής εφημερίδας Γιενί Σιαφάκ. Μια προσεκτική αποκωδικοποίηση των «πολεμικών ιαχών» του γνωστού αρθρογράφου, μπορεί να φωτίσει περισσότερο τα αντανακλαστικά της κυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) σε σχέση με τις τελευταίες εξελίξεις στη Συρία. Είναι γεγονός ότι μέσα από τα γραφόμενα της ισλαμικής διανόησης της Τουρκίας, κάποιος μπορεί να παρακολουθήσει με σχετική καθαρότητα τα προβλήματα που δημιουργούν οι ανατροπές επί του συριακού εδάφους, αλλά και το πώς η Άγκυρα σχεδιάζει τις επόμενες της αντιδράσεις. Γιατί όντως μετά από την ενεργότερη εμπλοκή της Ρωσίας στο συριακό φαίνεται ότι απελευθερώθηκαν τέτοιες δυναμικές που διευρύνουν συνεχώς το χάσμα μεταξύ των πολιτικών στόχων της Άγκυρας για τη Συρία και των εργαλείων που χρησιμοποιεί για την εκπλήρωσή τους. Η πρόσφατη ενεργοποίηση στρατιωτικής ισχύος ενάντια στο Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης (PYD) των Κούρδων της Συρίας, ξεδιπλώνει την προσπάθεια «παλινόρθωσης» της όποιας επιρροής θέλει να έχει η Τουρκία στον καθορισμό της «νέας Συρίας». Αποτελεί συνεπώς ένα δείγμα της ανταπόκρισης της Άγκυρας ενώπιον των νέων στρατιωτικών και διπλωματικών δεδομένων του τελευταίου χρονικού διαστήματος.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Όταν «αμοληθεί» ο Έρντογαν»

Τουρκία: ένας «αλλοπρόσαλλος» γείτονας;

2014-11-18-tevfikileri-02

ΤΗΣ ΣΙΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Την προηγούμενη εβδομάδα το Κέντρο Νεότερης Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου και η Πρωτοβουλία για την Υπεράσπιση της Κοινωνίας και της Δημοκρατίας συνδιοργάνωσαν εκδήλωση για τις τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, με ομιλητές τους Χαμίτ Μποζαρσλάν (Παρίσι), Τζενγκίζ Ακτάρ (Κωνσταντινούπολη) και Νίκο Μούδουρο (Λευκωσία). Η συζήτηση επικεντρώθηκε στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας -με αφορμή και τα τελευταία γεγονότα της παραβίασης της κυπριακής ΑΟΖ- στο πλαίσιο των μεγάλων κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών τριγμών που γνωρίζει τα τελευταία χρόνια η Μέση Ανατολή.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Τουρκία: ένας «αλλοπρόσαλλος» γείτονας;»

Οι παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ απευθύνονται και σε άλλα κράτη

untitled

Ο Νίκος Μούδουρος, ειδικός αναλυτής για θέματα που αφορούν την Τουρκία, μιλά για τις παραβιάσεις της κυπριακής ΑΟΖ, τους χειρισμούς της ελληνοκυπριακής πλευράς αλλά και τη σημασία της λύσης του Κυπριακού. 

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Οι παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ απευθύνονται και σε άλλα κράτη»

Το παρελθόν χειραφετεί το μέλλον

04-sia

KΟΜΠΑΝΙ, ΣΥΜΒΟΛΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

 12 Οκτωβρίου 2014

Της Σιας Αναγνωστοπουλου

Στις μέρες μας, στη Μέση Ανατολή, οι σκελετοί του παρελθόντος –ενός συγκεκριμένου παρελθόντος– επανέρχονται στο παρόν με τον πλέον δραματικό τρόπο. Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει βέβαια ότι, στην εποχή του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, στην οποία η πολιτική μετατρέπεται σε ζήτημα πολιτισμικών/εθνοτκών ή θρησκευτικών ιδιαιτεροτήτων, τα αδιέξοδα και οι αντιφάσεις του εκδηλώνονται με τον πιο βίαιο τρόπο στη Μέση Ανατολή – όπου τα όρια πολιτικού-θρησκευτικού είναι, λόγω της βεβαρημένης ιστορίας της δυσδιάκριτα. Αυτή η τόσο ταλαιπωρημένη περιοχή αναδύεται λοιπόν ως ο τόπος που η «ανθρώπινη κοινωνία» ξαναπιάνει το νήμα του παρελθόντος από εκεί όπου η νεοφιλελεύθερης εκδοχής νέα παράδοση πίστεψε ότι το έκοψε οριστικά.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Το παρελθόν χειραφετεί το μέλλον»

Η Τουρκία θα προκαλεί, όσο οι επιπτώσεις είναι διαχειρίσιμες

προκλησεις

Θετική αξιολογεί την αντίδραση του διεθνούς παράγοντα εναντίον των τουρκικών προκλήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, ο τουρκολόγος και μέλος του Συμβουλίου Γεωστρατηγικών Μελετών, το οποίο συστάθηκε από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, Νίκος Μούδουρος, προσθέτοντας, ωστόσο ότι η όποια αντίδραση πρέπει να εντάσσεται σε ένα ευθύτερο πλαίσιο των ισορροπιών όπως σχηματίζονται στην ευρύτερη περιφέρεια. Σύμφωνα με τον Νίκο Μούδουρο, φαίνεται ότι σε αυτό το πλαίσιο επικρατεί το πολιτικό βάρος της Τουρκίας, σε μια στιγμή που η περιοχή «φλέγεται». Αυτή η αξιολόγηση δεν είναι επιφανειακή, αλλά προκύπτει από το γεγονός ότι η Τουρκία, λόγω γεωγραφικής θέσης και πολιτικού υποβάθρου διεκδικεί να είναι ο βασικός παράγοντας του μετασχηματισμού ολόκληρης της Μέσης Ανατολής, ξεκινώντας από την κατάσταση στη Σύρια, επεσήμανε ο Νίκος Μούδουρος.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η Τουρκία θα προκαλεί, όσο οι επιπτώσεις είναι διαχειρίσιμες»

Η Μοσούλη, η Άγκυρα και η «Κουρδική άνοιξη»

Turkey Kurds

Ακόμα και αν η ενίσχυση των ισλαμιστικών δομών εξουσίας της ISIS σε Ιράκ και Συρία αποδειχτεί «προσωρινή», η κατάληψη της Μοσούλης από την εν λόγω οργάνωση, έστω και συμβολικά, σπρώχνει ολόκληρη τη Μέση Ανατολή σε μια νέα φάση της ιστορίας της. Η κολοσσιαία αποτυχία της πολιτικής των ΗΠΑ στην περιοχή και το επίσημο τέλος της λεγόμενης αραβικής άνοιξης – εξελίξεις «συμπυκνωμένες» σήμερα στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ – συνοδεύονται μεταξύ άλλων από τα εξής δεδομένα: αύξηση της ιρανικής επιρροής, ενίσχυση της πορείας τριχοτόμησης του Ιράκ, επιβίωση της εξουσίας Άσσαντ σε μια κατεστραμμένη Συρία, μια αποσταθεροποιημένη Αίγυπτος, ένας ισλαμιστικός (σουννιτικός) πόλος εξουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και μια νέα κουρδική πραγματικότητα, σαφέστατα πιο ολοκληρωμένη οργανωτικά, πολιτικά και ιδεολογικά.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η Μοσούλη, η Άγκυρα και η «Κουρδική άνοιξη»»

Τουρκία: Στον αστερισμό της σύγκρουσης Ερντογάν-Γκιουλέν

ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΕΡΚΟΥΤ ΤΕΡΛΙΚΣΙΖ
ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΕΡΚΟΥΤ ΤΕΡΛΙΚΣΙΖ

Ιστορικά προαπαιτούμενα για την κατανόηση της σύγκρουσης

2 Φεβρουαρίου 2014  

της Σίας Αναγνωστοπούλου

Εδώ και δύο περίπου μήνες, η πολιτική ζωή της Τουρκίας κινείται στον αστερισμό της σύγκρουσης Eρντογάν-Γκιουλέν. Για να κατανοήσουμε την ουσία και το πολιτικό της βάρος, χρειάζεται να δούμε μερικά ιστορικά δεδομένα, για τον τρόπο με τον οποίο συγκροτήθηκε η δημοκρατία στη χώρα. Το δημοκρατικό πολιτικό σύστημα στην Τουρκία συγκροτήθηκε, λοιπόν, μέσα από μια μάχη που υπερκαθορίστηκε από ένα αντιδημοκρατικό ερώτημα: Ποιο ηγεμονικό όραμα εξασφαλίζει στην Τουρκία τον ρόλο του ισχυρού, επομένως δυτικού κράτους στην περιοχή; Από αυτό το ερώτημα, το οποίο έθεσε με όρους διχαστικών και συγκρουσιακών διλημμάτων η νατοϊκή κυρίως «Δύση» για λογαριασμό της Τουρκίας, προέκυψαν δύο αντίπαλα ηγεμονικά οράματα, που ενίσχυαν τη θέση δύο αυταρχικών δυνάμεων — στρατού και Ισλάμ: το όραμα του κοσμικού κράτους-έθνους του κεμαλισμού, και το όραμα του εθνοθρησκευτικού κράτους-κοινότητας του τουρκοϊσλαμισμού. Η Τουρκία λοιπόν βρήκε τη θέση της στον «πολιτισμένο κόσμο», όχι ως δημοκρατική χώρα, αλλά επειδή μπορούσε να αναπαράγει μια μόνιμη εσωτερική απειλή, ως μέσον νομιμοποίησης της ενίσχυσης του ισχυρού, αυταρχικού κράτους.

Συνεχίστε την ανάγνωση του «Τουρκία: Στον αστερισμό της σύγκρουσης Ερντογάν-Γκιουλέν»

Το βλέμμα του ΝΑΤΟ στραμμένο στην Δαμασκό

 
Με τον πιο πάνω τίτλο, το κείμενο που ακολουθεί, περιγράφει με χαρακτηριστικό τρόπο το ξεδίπλωμα της συνεργασίας Τουρκίας – ΝΑΤΟ στο ζήτημα της Συρίας. Ο «ακήρυχτος» πόλεμος που ξεκίνησε, συμπεριλαμβάνει πλέον με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο τους δυτικούς συμμάχους της Τουρκίας. Συμβολικής και ουσιαστικής σημασίας είναι και το γεγονός ότι το κείμενο αποτελεί είδηση της τουρκικής εφημερίδας ΣΑΜΠΑΧ, γνωστής για τις φιλοκυβερνητικές της θέσεις. Το κείμενο έχει ως εξής:

«Μετά τη ρίψη βλημάτων από τον συριακό στρατό στο Ακτσιάκαλε και το Χάταϊ που είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο πολιτών, η Άγκυρα ανέπτυξε μια νέα πολύπλευρη στρατηγική. Η Άγκυρα η οποία τη νύκτα της 3ηςΟκτωβρίου συγκάλεσε έκτακτη συνεδρία του ΝΑΤΟ το οποίο έδειξε αλληλεγγύη, αφού εξέδωσε σχετικό διάταγμα από την Εθνοσυνέλευση στις 4 Οκτωβρίου, ισχυροποίησε την πολιτική και στρατιωτική της αποτρεπτικότητα και προχώρησε σε ακόμη ένα σημαντικό βήμα. Ζητήθηκε από το ΝΑΤΟ να ενεργοποιήσει τις τεχνικές της δυνατότητες για να προστατέψει την Τουρκία. Κατά αυτό τον τρόπο τα ραντάρ τα οποία βρίσκονται στο Κιουρετζιήκ της Μαλάτειας στράφηκαν προς την Συρία.

Στρατιωτική ανάλυση κινδύνου

Έγινε γνωστό ότι το Γενικό Επιτελείο, αφού μελέτησε την ένταση που προκλήθηκε με την Συρία, ενίσχυσε τα στρατιωτικά του σχέδια και προχώρησε σε περιεκτικές αναλύσεις κινδύνου. Αξιολογήθηκαν οι δυνατότητες του στρατού της Συρίας από πλευράς αεροπορίας και αεράμυνας. Σε αυτά τα πλαίσια τέθηκε στο τραπέζι και η πτυχή των απειλών κατά της Τουρκίας. Εκδόθηκε προσχέδιο με τα πυραυλικά συστήματα και το απόθεμα χημικών όπλων του συριακού οπλοστασίου που θεωρούνται απειλές. Αποφασίστηκε όπως η χώρα επωφεληθεί από τις δυνατότητες του ΝΑΤΟ.

Στη συστοιχία Κιουρετζιήκ

Με το αίτημα της Τουρκίας εξετάστηκαν και οι μηχανισμοί του ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ σε πρώτο στάδιο προχώρησε σε μια σημαντική ανακοίνωση. Το επεισόδιο στο Ακτσιάκαλε αναγνωρίστηκε ως επίθεση στα νοτιοανατολικά σύνορα του ΝΑΤΟ. Έτσι, αντί να γίνεται λόγος για σύνορα Τουρκίας – Συρίας, γίνεται λόγος για σύνορα του ΝΑΤΟ. Εξάλλου, αφού  έγινε αναφορά στην αρχή της μη διάσπασης της ασφάλειας μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ, καταγράφηκε ότι δεν θα παραμείνουν αδιάφοροι στις στρατιωτικές παραβιάσεις που στοχεύουν την Τουρκία. Μαζί με αυτές τις διπλωματικές ενέργειες προστέθηκε και η στρατηγική πτυχή. Τα ραντάρ που βρίσκονται στο Κιουρετζιήκ της Μαλάτειας στα πλαίσια του σχεδίου αντιπυραυλικής ασπίδας του ΝΑΤΟ, στράφηκαν προς την Συρία.  

Αντιπυραυλικά μέτρα

Λόγω των ενσωματωμένων συστημάτων ραντάρ που βρίσκονται στο Κιουρετζιήκ, οι πύραυλοι αεράμυνας και επίθεσης αέρος (εδάφους αέρος) του στρατού της Συρίας, τέθηκαν υπό την παρακολούθηση του ΝΑΤΟ. Έναντι μιας πιθανής πυραυλικής επίθεσης η οποία θα μπορούσε να στοχεύει την Τουρκία, θα τεθεί σε λειτουργία το σύστημα προειδοποίησης των ραντάρ στο Κιουρετζιήκ, ενώ παράλληλα θα ενεργοποιηθούν οι στόλοι των F-16 που βρίσκονται σε κατάσταση επιφυλακής προκειμένου να καταστείλουν την επίθεση. Παράλληλα, ανάλογα με τον βαθμό απειλής, η Τουρκία θα μπορέσει να επωφεληθεί από τις πληροφορίες που θα έρθουν από τα ‘αεροσκάφη συστήματος εγκαίρου προειδοποίησης’ AWACS του ΝΑΤΟ. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσει να αναπτυχθεί το αντιπυραυλικό σύστημα Patriot.

Η διοίκηση στην Γερμανία

Το σύστημα πυραυλικής ασπίδας που βρίσκεται στο Κιουρετζιήκ όπου εντοπίζεται κάθε είδους δραστηριότητα εναέριου μέσου και εκτοξευτήρες πυραύλων, τυγχάνει χειρισμού από την αεροπορική βάση Ramstein του ΝΑΤΟ στην Γερμανία. Ο έλεγχος των κινήσεων δραστηριοτήτων και του συστήματος ελέγχου, παρακολουθείται και πάλι από την αεροπορική βάση Geilenkirchen στη Γερμανία. Στο διοικητικό κέντρο που βρίσκεται στην Γερμανία, είναι τοποθετημένοι ένας Τούρκος στρατηγός και η ομάδα του. Αυτός ο διοικητής είναι εξουσιοδοτημένος εξ ονόματος της Τουρκίας».

 

Άρθρο Οκάν Μουντερίσογλου

ΣΑΜΠΑΧ, 12.10.2012

Αρέσει σε %d bloggers: