Αφώτιστες στιγμές κυπριακής ιστορίας 2
Το πιο πάνω απόσπασμα από την τουρκοκυπριακή εφημερίδα Zafer, προβάλλει την εξής είδηση: «Η συντεχνία των Τουρκοκύπριων Δασκάλων Δημοτικής Εκπαίδευσης κατά την έκτακτη της συνεδρία την προηγούμενη Πέμπτη αποφάσισε ομόφωνα την έγκριση του ‘σχεδίου αντίστασης’ που πρότεινε το εκτελεστικό συμβούλιο και με αυτό τον τρόπο άρχισε τον πρώτο δραστικό αγώνα μέσα στην κοινότητα ενάντια στην αδικία. Στη φωτογραφία είναι οι δάσκαλοι που λένε ΝΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ». Η συγκεκριμένη είδηση, τη συγκεκριμένη περίοδο από την εν λόγω εφημερίδα, αποκτά μια πολυδιάστατη σημασία για την κυπριακή ιστορία.
Τα τέλη της δεκαετίας του 1960, βρίσκουν την Τουρκοκυπριακή κοινότητα εγκλωβισμένη στους χωριστούς θύλακες που δημιουργήθηκαν ως αποτέλεσμα των διακοινοτικών ταραχών. Η εξέλιξη της κοινότητας στο συγκεκριμένο καθεστώς πραγμάτων στιγματίστηκε από πάρα πολλά κοινωνικά προβλήματα, φαινόμενα βίας, καταπίεσης, δραστικής μείωσης του βιοτικού επιπέδου ευρύτερων στρωμάτων και φτωχοποίησης. Όλοι αυτοί οι παράγοντες βοήθησαν στην εμφάνιση αντιπολιτευτικών δυναμικών τόσο ενάντια στην τότε τουρκοκυπριακή εθνικιστική ελίτ, όσο και ενάντια στην πολιτική της Άγκυρας. Βασικός πυλώνας των κοινωνικών αντιδράσεων ήταν οι οργανωμένοι Τουρκοκύπριοι δάσκαλοι στη δημοτικήεκπαίδευση. Η συγκεκριμένη συντεχνία ήταν ουσιαστικά μία από τις πιο οργανωμένες μορφές έκφρασης της κοινωνικής δυασαρέσκειας που εντεινόταν καθόλη τη διάρκεια της περιόδου.
Πέραν όμως της προαναφερθείσας πτυχής, η δημοσίευση της είδησης παρουσιάζει ενδιαφέρον και σε ότι αφορά στην εφημερίδα Zafer. Η εφημερίδα αυτή κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 1965 και μετά από 284 φύλλα έκλεισε το Δεκέμβριο του 1969. Μεταξύ των εκδοτών της εφημερίδας ήταν και ο γνωστός Τουρκοκύπριος πολιτικός İsmet Kotak. Ουσιαστικά η Zafer λειτουργούσε ως το ανεπίσημο εκφραστικό όργανο της ΤΜΤ σε μια περίοδο που ένα σημαντικό μέρος της οργάνωσης αντιπολιτευόταν έντονα τον τότε Τουρκοκύπριο ηγέτη και Αντιπρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Fazıl Küçük. Ήταν η εφημερίδα που οργάνωσε εκστρατεία για την επιστροφή του Rauf Denktaş στην Κύπρο. Έμεινε ιδιαίτερα γνωστή και από τη δημοσίευση για πρώτη φορά φωτογραφίας του γνωστού αρχηγού της ΤΜΤ, Kemal Coygun, ο οποίος λόγω των ανταγωνισμών εξουσίας με την πολιτική πτέρυγα της τουρκοκυπριακής εθνικιστικής ελίτ αναγκάστηκε να φύγει από την Κύπρο και να παραιτηθεί από τα καθήκοντά του.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιολοιπόν, η δημοσίευση της συγκεκριμένης είδησης για την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων από τη συντεχνία των Τουρκοκύπριων δασκάλων, υπογραμμίζει ότι πέραν της κάθετης αντιπαράθεσης μέσα στην κοινότητα επικρατούσαν και πολλοί εσωτερικοί ανταγωνισμοί στην ελίτ που στο τέλος οδήγησαν στη διαμόρφωση των ισορροπιών για την άνοδο του Denktaş στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων.
Νίκος Μούδουρος
27 Νοεμβρίου 2015
Οι πληροφορίες για την εφημερίδα Zafer αντλήθηκαν από: Ahmet An, Kıbrıs Türk Basın Tarihi (1878-2013), Cilt 2, Lefkoşa 2013, σελ. 65.
ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΤΕΡΑ 