Δημοσκόπηση της εταιρείας ORC στην Τουρκία, η οποία δημοσιεύθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2015, δίνει τα εξής αποτελέσματα:
Στην ερώτηση «εάν υπήρχαν γενικές εκλογές την ερχόμενη Κυριακή, πιο κόμμα θα ψηφίζατε;» το ΑΚΡ λαμβάνει 48.6%, το CHP λαμβάνει 23.3%, το ΜΗΡ 13.5% και το HDP 8.2%.
Στην ερώτηση «εάν γίνει δημοψήφισμα για υιοθέτηση του προεδρικού συστήματος, τι θα ψηφίζατε;» το ΝΑΙ λαμβάνει 56%, το ΟΧΙ 32.3% και οι αναποφάσιστοι είναι στο 11.7%.
Στην ερώτηση «προσδίδετε σημασία στην πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση;», 65% απάντησε ότι δεν προσδίδει καμιά σημασία, 21.5% απάντησε ότι προσδίδει σημασία και 13.5% δεν εξέφρασε άποψη στο ερώτημα.
Στην ερώτηση «υποστηρίζετε τη διαδικασία επίλυσης του Κουρδικού;», το 63.4% απάντησε ότι την υποστηρίζει, το 30.8% απάντησε ότι δεν την υποστηρίζει και το 5.8% δεν εξέφρασε άποψη.
Στην ερώτηση «βρίσκετε θετική την προοπτική προσθήκης μαθήματος οθωμανικής γλώσσας στην διδακτέα ύλη;», το 66% απάντησε θετικά, το 27.4% απάντησε αρνητικά και το 6.6% δεν εξέφρασε καμιά άποψη.
Στην ερώτηση «υποστηρίζετε την πολιτική του κράτους να καταστείλει την ‘παράλληλη δομή’ (κοινότητα Γκιουλέν);», το 71% απάντησε ότι την υποστηρίζει, το 20.6% απάντησε ότι δεν την υποστηρίζει και το 8.4% δεν εξέφρασε καμιά άποψη.
Τα σημαντικότερα ευρήματα της συγκεκριμένης δημοσκόπησης, τα οποία φαίνεται να επιβεβαιώνουν σχεδόν όλες τις έρευνες γνώμης που έγιναν από τον Δεκέμβριο του 2014 μέχρι σήμερα και αφορούν συγκεκριμένα στα προαναφερθέντα ζητήματα, συνοψίζονται ως εξής:
- Πρόθεση ψήφου: Το ΑΚΡ φαίνεται να σταθεροποιεί τα ποσοστά του σε επίπεδα 46%-48%, τα οποία πρέπει να θεωρούνται εξαιρετικά ψηλά, λαμβανομένων υπόψη των πολιτικών εξελίξεων. Ουσιαστικά η σταθεροποίηση του ΑΚΡ σε αυτά τα ποσοστά – εάν συνεχιστεί – επιβεβαιώνει την τάση των προηγούμενων γενικών εκλογών του 2011 αφαιρούμενης της μικρής εκλογικής επιρροής της κοινότητας Γκιουλέν. Τότε το ΑΚΡ κέρδισε 49.9%, ενώ σήμερα λόγω της ενδοϊσλαμικής αντιπαράθεσης δεν αναμένει καμιά υποστήριξη από μέλη της συγκεκριμένης κοινότητας. Επιπλέον αυτά τα ποσοστά οδηγούν στην ενίσχυση της προοπτικής για μια νέα μονοκομματική κυβέρνηση ΑΚΡ με το ερώτημα να παραμένει σε σχέση με τον αριθμό εδρών που θα κερδίσει στην Εθνοσυνέλευση. Η τελική κατανομή των εδρών θα έχει τον καθοριστικότερο χαρακτήρα για την πορεία της συνταγματικής μεταρρύθμισης.
- Προεδρικό Σύστημα: Η μετάβαση της Τουρκίας σε προεδρικό σύστημα είναι ένας εκ των κυριότερων στρατηγικών στόχων του ΑΚΡ. Μετά τη συνταγματική αλλαγή του 2007 για απευθείας εκλογή του Προέδρου από το λαό, αλλά κυρίως μετά την επικράτηση Έρντογαν στις προεδρικές εκλογές Αυγούστου 2014, η χώρα φαίνεται να μετακινείται «ντε φάκτο» σε ένα προεδρικό σύστημα με επίκεντρο τον φυσικό ηγέτη του ΑΚΡ. Παρά τα συνταγματικά κενά που δημιουργούνται θα πρέπει να αναμένεται ότι το μεγαλύτερο βάρος της προεκλογικής εκστρατείας του κυβερνώντος κόμματος θα κινηθεί ακριβώς στο πλαίσιο της «ανάγκης για ολοκληρωτική πολιτειακή αλλαγή».
- Τουρκία και Ε.Ε: Επιβεβαιώνεται ο αρνητισμός της κοινωνίας σε σχέση με την προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. Μια τάση που επικρατεί τα τελευταία χρόνια. Αναμένεται ότι εάν η οικονομική κυρίως κατάσταση στην Ε.Ε δε βελτιωθεί, τότε οι νέες αυτές αναζητήσεις της Τουρκίας θα εμπεδώνονται ακόμα περισσότερο. Η συγκεκριμένη εξέλιξη δεν είναι άσχετη και με το σημερινό πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο της περιφέρειας, καθώς και με τους γενικότερους προσανατολισμούς της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Η επικράτηση οργανώσεων τύπου «Ισλαμικού Κράτους» προκαλεί σημαντικές γεωπολιτικές ανακατατάξεις με ακαθόριστο χρονικό ορίζοντα, κάτι που επηρεάζει σαφώς τις σχέσεις Τουρκίας-Δύσης, όχι απαραιτήτως αρνητικά, αλλά με διαφορετικό περιεχόμενο.
- Το Κουρδικό πρόβλημα: Μια από τις σημαντικότερες κατακτήσεις της κυβέρνησης είναι η εμπέδωση της αναγκαιότητας για κατάπαυση του πυρός και πολιτική διευθέτηση. Αυτό ισχύει σε μεγάλο βαθμό και για το οργανωμένο κουρδικό κίνημα, έστω και αν οι θέσεις αρχών των δύο πλευρών για την ουσία του προβλήματος είναι πολύ διαφορετικές. Εάν η κυβέρνηση καταφέρει τη συνέχιση της κατάπαυσης του πυρός μέχρι και τις εκλογές, τότε θα σταθεροποιήσει την εκλογική της επιρροή. Την ίδια όμως στιγμή, το μεγάλο ερωτηματικό των εκλογών, της σύνθεσης της Εθνοσυνέλευσης και της πορείας της διαδικασίας στο Κουρδικό παραμένουν τα ποσοστά που θα εξασφαλίσει το HDP. Εάν τελικά θα συμμετάσχει στις εκλογές ως κόμμα και καταφέρει να ξεπεράσει το όριο του 10%, τότε ο πολιτικός χάρτης της Τουρκίας θα επηρεαστεί καθοριστικά. Εάν όμως παραμείνει κάτω από 10% (όπως δείχνουν οι μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις), τότε ευνοείται το κυβερνών κόμμα με την κατάληψη περισσότερων εδρών στην κατανομή. Συνεπώς η κατάσταση του HDP θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό το μέλλον της συνταγματικής μεταρρύθμισης και του τρόπου που αυτή θα προχωρήσει.
- Κοινότητα Γκιουλέν: Η κοινωνία φαίνεται πεπεισμένη για την «παράνομη δραστηριότητα» της συγκεκριμένης κοινότητας. Έτσι φαίνεται να εγκρίνει τη δυναμική αντιμετώπιση από το ΑΚΡ. Αυτή η εξέλιξη θα έχει μελλοντικά σοβαρές επιπτώσεις και αποτελέσματα στην πορεία μετασχηματισμού των ίδιων των ισλαμικών κινημάτων στη χώρα, καθώς και των σχέσεων κράτους-θρησκείας στην Τουρκία.
Νίκος Μούδουρος
23 Ιανουαρίου 2015
ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΤΕΡΑ 